Αποσπάσματα από βιβλία που αγαπάμε

[gazaki voutaniou]

σιμόν ντε μπωβουάρ: το δεύτερο φύλο

 

[Nascentes morimur]

"Να 'μαι λοιπόν μονάχος στον κόσμο, μην έχοντας πια αδέρφια, συγγενείς, φίλους, συντροφιά, παρά μόνον τον εαυτό μου… Αλλά εγώ αποτραβηγμένος από αυτούς κι από όλα, τι είμαι εγώ ο ίδιος;
Να τι μου μένει να ερευνήσω… Εδώ και πάνω από δεκαπέντε χρόνια που βρίσκομαι σε αυτή την παράξενη κατάσταση, αυτή μου φαίνεται ακόμη σαν ένα όνειρο… Ναι, βέβαια, θα πρέπει να είχα κάνει χωρίς να το καταλάβω ένα πήδημα από τον ξύπνο στον ύπνο, ή μάλλον από τη ζωή στον θάνατο. Τραβηγμένος δεν ξέρω πώς από την τάξη των πραγμάτων, είδα τον εαυτό μου πεταμένο σ’ ένα χάος ακατανόητο..."

Ζαν Ζακ Ρουσσώ
Οι ονειροπολήσεις του μοναχικού οδοιπόρου
μετ. Νίκος Σημηριώτης

 

[parafernalia]

[] O άνθρωπος πίστευε ακράδαντα σε τούτα τα τρία "εσωτερικά γεγονότα" του: τη βούληση, το πνεύμα, το εγώ - από μέσα του τα πήρε, προβάλλοντάς τα στο κάθετί. Πρώτα, απ' το εγώ παρήγαγε το ον, το Είναι. Έπειτα, όρισε τα "πράγματα" ως υπαρκτά, ως οντότητες κατ' εικόνα του, νοώντας το Εγώ ως αιτία. Ε, και μετά, όποια πέτρα σήκωνε ξαναέβρισκε μέσα στα πράγματα τα δικά του παραγιομίσματα. Εύλογο! - Επαναλαμβάνω: ακόμα κ' η λέξη "πράγμα" αντικατοπτρίζει την πίστη μας στο εγώ-αιτία... Και στο προσφιλές σας Άτομον [το Άτομο του Δημόκριτου], αγαπητοί μηχανοκράτες και φυσικοί, πόση πλάνη ακόμα και σ' αυτό, πόσα και πόσα υπολείμματα ατελούς ψυχολογίας εκεί μέσα! - Για να μη μιλήσω και για το περίφημο "πράγμα καθεαυτό" [το επέκεινα της εμπειρίας], το horrendum pundendum των Μεταφυσικών! Να παίρνεις το "πνεύμα" για αιτία, και να το μπερδεύεις με την πραγματικότητα! Καθιστώντας το μέτρο της πραγματικότητας! Και να το βαφτίζεις θ ε ό! -

Η τρίτη πλάνη - "Λυκόφως των Ειδώλων" - Φ. Νίτσε​

 

[Κάμπια]

Τρεις αιώνες μια ζωή

 

[Κάμπια]

 

[Κάμπια]

Έγκλημα και Τιμωρία

 

[Nascentes morimur]

"Πρέπει να παραιτηθείς αν δεν θέλεις να υποφέρεις. Να παραιτηθείς. Λέω και ξαναλέω στον εαυτό μου να παραιτηθεί. Συχνά σχεδόν τα καταφέρνω. Ή φτάνω σε κάτι που φτάνει κοντά σε παραίτηση. Από καιρό σε καιρό σηκώνει κεφάλι ο θυμός. Στην αρχή παίρνει τη μορφή μιας δυσαρέσκειας που μεγαλώνει μέσα μου. Με κυριεύει, με πνίγει. Όχι δεν θα το ξεπεράσω ποτέ, δεν θα μπορέσω ποτέ να ξεχάσω ότι δεν κατάφερα να δω πέρα από τον τοίχο που υψώνεται ως τον ουρανό. Πως να αφεθείς στην αγωνία στην οποία είμαστε όλοι βυθισμένοι παρά την επιστήμη, παρά τη θεολογία, παρά τη σοφία των αιώνων; Δεν έμαθα τίποτε από την ώρα που γεννήθηκα και ξέρω ότι δεν θα μάθω ποτέ τίποτα.

Εκείνο που θα ήθελα είναι να εξαλείψω τα όρια της φαντασίας. Να ανατινάξω τα όρια της φαντασίας." [...]

Ο Μοναχικός Ε. Ιονέσκο

Εκδόσεις Ηλέκτρα

 

[Nascentes morimur]

Ίσως αυτή η αγάπη μας για τη ζωή είναι που μας έκανε να τα χάσουμε όλα
τα φαρμακεία τη νύχτα μοιάζουν με τοπία του φεγγαριού
δεν έχουμε παρά μόνο μια παιδική ηλικία μέσα στον αναπόφευκτο κόσμο
ύστερα όλα τελειώνουν – πού να πας; η νύχτα σκέπασε την πόλη, τα χρόνια σε άλλαξαν
κι αυτοί που θα μπορούσαν να σ’ αναγνωρίσουν πέθαναν ή άλλαξαν κι αυτοί
οι νεκροί κρατούν μικρά μπουκέτα σε κήπους που ξεχάσαμε
οι φερετροποιοί έχουν κι αυτοί καμιά φορά χαρούμενες σκέψεις
οι μεγάλοι δεν ξέρουν παρά ένα παραμύθι για όλα τα βράδια
οι ζητιάνοι πανάρχαιοι μνηστήρες των εκκλησιών
συχνά κάθομαι στη σκάλα και κοιτάζω το πεπρωμένο
κανείς δεν πιστεύει αυτά που βλέπω, τα γράφω κι εγώ και τα ταχυδρομώ στους μεταγενέστερους
μα όταν ένας άνθρωπος στο δρόμο γυρίσει και σε κοιτάξει με πόνο η μισή ανθρωπότητα έχει σωθεί
ή νοσταλγώ ένα ρόδο κι είμαι έτοιμος να πεθάνω για να το βρω είδα αγάλματα να σωριάζονται νεκρά σαν τους ανθρώπους
τραγούδια να πεθαίνουν χωρίς ελπίδα ανάστασης
οι άγγελοι κοιμούνται συνήθως στο πάνω πάτωμα, γιαυτό η μητέρα μάς έλεγε να κάνουμε ησυχία το μεσημέρι
αργότερα μεγαλώσαμε, γίναμε εραστές των νυχτερινών δρόμων, των μακρινών ταξιδιών και της μεσόκοπης θείας που μας χάριζε φανταχτερές γραβάτες
πάθη, φιλοδοξίες, όνειρα – όλα τόσο μακρινά σαν να συνέβησαν σ’ έναν άλλον κι εγώ απλώς τα θυμάμαι
τη νύχτα ο κόσμος δεν χάνεται μες στο σκοτάδι, αλλά τον παίρνουν μες στον ύπνο τους τα παιδιά
επιστρέφοντας κάθε στιγμή από ένα μεγάλο όνειρο που δε μ’ αφήνει να δω καθαρά σαν την κοπέλα που μόλις γύρισε απ’ τον εραστή της στο φτωχό πατρικό σπίτι, οι άλλοι έχουν αποφάει, κάθεται τότε μόνη στο τραπέζι και τρώει σιγά – σιγά τις κρύες φακές, ενώ τα μάτια της μεγάλα κι ασάλευτα κοιτάζουν το κενό –κι εσείς, νεκροί μου σύντροφοι, καμιά φορά βαδίζω μαζί σας και το παλτό μου ανοίγει σαν φτερούγα,
ύστερα ακουμπάω κάπου κι ονειροπολώ ή μοιράζω την αστροφεγγιά στους άτυχους αυτού του κόσμου
κ’ η νύχτα είναι συχνά τόσο όμορφη σα να ‘χεις υπάρξει κι άλλοτε ή να ‘χεις πεθάνει αναρίθμητες φορές
λέξεις τρομερές σαν προδοσίες κι άλλοτε παρήγορες σαν παλιές φιλίες μες στη μουσική είμαστε όλοι αιώνιοι για μια στιγμή
και το πρωί ξυπνάω συνήθως νωρίς – ακριβώς την ώρα που ανεβαίνω στη λαιμητόμο.

Νυχτερινά προνόμια
Βιολέτες για μια εποχή
Τ.Λειβαδίτης

 

[glayki]

Ο Λύκος της Στέπας” – απόσπασμα, Έρμαν Έσσε​

“Αχ, είναι δύσκολο να βρεις αυτό το θεϊκό μονοπάτι μέσα σ’ αυτή τη ζωή που κάνουμε, σε τούτη δω την αποβλακωμένη και ανούσια εποχή με την πνευματική της στειρότητα, την αρχιτεκτονική της, τις επιχειρήσεις της, την πολιτική της, τους ανθρώπους της! Πως θα μπορούσα να μην καταντήσω ένας μοναχικός λύκος, ένας άξεστος ερημίτης, αφού δεν συμμερίζομαι τους στόχους της και τις αξίες της και δεν καταλαβαίνω καμιά από τις απολαύσεις της;

Από την άλλη μεριά, όσα μου συμβαίνουν στις σπάνιες ώρες τις χαράς μου, όσα για μένα είναι ζωή, ευδαιμονία, έκσταση και πνευματική ανάταση, οι άνθρωποι, γενικά, τα αναζητούν μόνο στην φαντασία.
Στην πραγματική ζωή τα βρίσκουν παράλογα και απίθανα. Κι έτσι, αν οι άνθρωποι έχουν δίκιο, αν αυτή η μουσική των νυχτερινών κέντρων είναι απόλαυση, αν αυτή η μαζική διασκέδαση δίνει χαρά κι αν αυτό το αμερικανοποιημένο πλήθος που ευχαριστιέται με το τίποτα έχει δίκιο, τότε εγώ έχω άδικο, είμαι τρελός. Είμαι στ’ αλήθεια ο Λύκος της Στέπας, όπως συχνά αποκαλώ τον εαυτό μου, αυτό το ξεστρατισμένο αγρίμι, που δε βρίσκει ούτε σπιτικό, ούτε χαρά, ούτε ελπίδα σ’ ένα κόσμο παράξενο και ακατανόητο”

 

[glayki]

Άρθρον 3ον
– Το Κράτος δια του παρόντος Νόμου καθορίζει το περιεχόμενον του «εσωτερικού κόσμου» των πολιτών, επιφυλάσσον εις εαυτό το δικαίωμα, αν ήθελε παρουσιασθή ανάγκη σχετική προς την Μαζικήν Παραγωγήν, να καταργήση, συμπληρώση ή όπωσδήποτε τροποποιήση τα δια του παρόντος Νόμου οριζόμενα.
2. – Εις εκτέλεσιν των ανωτέρω, από της ισχύος του παρόντος Νόμου, οριζομένης δια σήμερον και ώραν 09.22 ακριβώς, εις τον «εσωτερικόν κόσμον» απάντων των πολιτών και καθ” άπαν το Κράτος κηρύσσεται κατάστασις Μαζικής Ευτυχίας.
Κατά συνέπειαν, από τις 09.22 ακριβώς ώρας της σήμερον πάντες οι πολίται αυτομάτως και φυσιολογικώς καθίστανται ευτυχείς, αποκλειόμενης οιασδήποτε παρεκκλίσεως εκ της ως ανωτέρω καταστάσεως του «εσωτερικού κόσμου» αυτών. …
Με μια μικρή κίνηση του δεξιού του χεριού, ο Μαζικός Υπεύθυνος έκανε στη στιγμή να πάψουν και τα χειροκροτήματα και το Εμβατήριο του Μαζικού Ενθουσιασμού. –
Ήμουν βέβαιος… ήμουν απόλυτα βέβαιος για το Μαζικό ενθουσιασμό που θα προκαλούσε σε σας… και στους 3307 υπαλλήλους του Υπουργείου Μαζικής Πρωτοβουλίας, και στους 3307 χωρίς καμία εξαίρεση, ο Νόμος 11.113.303… ο καταπληκτικός, ο μεγαλειώδης Νόμος 11.113.307… ο Νόμος αυτός που ανοίγει καινούργιες ασύλληπτες προοπτικές στη Μαζική Παραγωγή του Κράτους μας και συνεπώς στη Μαζική Ζωή.

Με το νόμο 11.113.303, το Κράτος έρχεται και παίρνει επάνω του το βάρος του «εσωτερικού κόσμου» των πολιτών… Οι πολίτες απαλλάσσονται αυτομάτως από το βάρος του εσωτερικού κόσμου…Ο «εσωτερικός κόσμος» των πολιτών ρεγουλάρεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου…Τι καταπληκτική, τι μεγαλειωδης απλοποίηση!…
Να, είναι ακριβώς 9.22…Η μεγάλη στιγμή έφτασε… Ο νόμος 11.113.303 άρχισε τη στιγμή αυτήν να ισχύει… Από τη στιγμή αυτήν ο «εσωτερικός κόσμος» των πολιτών είναι υποθεση του Κράτους, αποκλειστικά του Κράτους!

Προς τι όλα αυτά τα συναισθήματα που ανακόπτουν την ορμή μας για τη Μαζική Παραγωγή; Προς τι όλες αυτές οι φροντίδες και οι έγνοιες για τον «εσωτερικό κόσμο»;

Ας τον αφήσουμε λοιπόν τον περιβόητο αυτόν «εσωτερικό κόσμο» στα χέρια, στα σιδερένια χέρια του Κράτους… ακριβώς όπως έχουμε αφήσει στα χέρια του Κράτους και τη Μαζική Παραγωγή… το μεγάλο, το υψηλό, το μοναδικό Ιδεώδες της Μαζικής Ζωής μας: τη Μαζική Παραγωγή.

H ώρα είναι 9.25… Τρία λεπτά που άρχισε να ισχύει ο Νόμος 11.113.303… Τρία λεπτά που αυτομάτως απλώθηκε σ” όλο το Κράτος μας η Μαζική Ευτυχία… στον «εσωτερικό κόσμο» όλων των πολιτών απλώθηκε αυτομάτως η Ευτυχία…

Ο τύπος του νέου πολίτη δημιουργήθηκε σήμερα… έτσι φτάσαμε σε πλήρη ενότητα… σε τέλειο συντονισμό στον τομέα της Μαζικής Παραγωγής… Δημιουργήθηκε ο τύπος του νέου πολίτη!
Όλοι μας γνωρίζουμε πως το άλφα και το ωμέγα στη Μαζική Παραγωγή είναι η τυποποίηση των προϊόντων…
Έχουμε τώρα τυποποιημένη και την Ευτυχία… τη Μαζική Ευτυχία… και θα καλπάσουμε όλοι μαζί στην καταπληκτική, τη μεγαλειώδη εξόρμηση για τη Μαζική Παραγωγή…»



«Η τελευταία ελευθερία», από το βιβλίο «Αρνούμαι» του Αντώνη Σαμαράκη

 

[Κάμπια]

Έγκλημα και Τιμωρία

 

[Nascentes morimur]

Τι είναι αυτό που ζητάς;
Πες μου, πρέπει να ταξιδέψω; Μήπως άφησες
κάποιο Πράγμα πίσω σου, κάποιο μέρος, που δεν αντέχει
την απουσία σου; Πρέπει να ξεκινήσω για καμιά χώρα
που δεν είδες ποτέ, αν και ήταν τόσο ζωντανά
κοντά σου, όσο οι ίδιες σου οι αισθήσεις;


ΡΕΚΒΙΕΜ για μια φίλη
Rainer Maria Rilke

 

[parafernalia]

Είχα διαβάσει το παρακάτω οπισθόφυλλο του βιβλίου...

Το "Πρόσωπο και το ιερό" είναι πολεμικό κείμενο. Στρέφεται με ένταση εναντίον της ιδέας του προσώπου και κυρίως εναντίον της σύνδεσης του ανθρώπινου προσώπου με το ιερό. Υπάρχει πράγματι κάτι ιερό στον άνθρωπο, δέχεται και η Βέιλ, αλλά αυτό δεν είναι το πρόσωπο, ιερό στον άνθρωπο είναι το απρόσωπο, και μόνο αυτό. Μέσα σε κάθε άνθρωπο ζει ανεπίγνωστα, στο βάθος της καρδιάς του, η προσδοκία του καλού. Η ιερότητα του ανθρώπου είναι ακριβώς η επιθυμία να μην του κάνουν κακό, το παράπονο όταν του κάνουν κακό, και η προσδοκία να του κάνουν καλό. Στη μακρά ιστορία του κακού, οι αναρίθμητοι άνθρωποι που έχουν βασανιστεί από τους κάθε λογής ισχυρούς, οι τσαλαπατημένοι άνθρωποι, οι σκλάβοι, αυτή την επιθυμία και προσδοκία δεν μπορούν πάντα να την εκφράσουν. Μένει ωστόσο ανεξάλειπτα ζωντανή, ένας αλάλητος στεναγμός, μια ανεκφώνητη διαμαρτυρία. Αντηχεί μέσα τους αδιάκοπα η βουβή κραυγή «γιατί μου κάνετε κακό;». Ο αλάλητος στεναγμός των αδικημένων, το ψέλλισμά τους, η βουβή κραυγή της οδυνηρής έκπληξής τους όταν τους κάνουν κακό, τίποτε από όλα αυτά δεν έχει προσωπικά χαρακτηριστικά. Αυτή η απρόσωπη, βουβή διαμαρτυρία ενάντια στο κακό, αξεχώριστα με την ανεπίγνωστη προσδοκία του καλού, αυτό είναι το ιερό!

...και σκέφτηκα, "να γιατί ήρθε ο Χριστός στον κόσμο". Βάλθηκα να ψάχνω με πάθος να βρω αυτό το βιβλίο...

Έψαξα εκεί...

Spoiler

..και εκεί

Spoiler

...εξαντλημένο όμως τελικά...

Spoiler

το βρήκα

..και δικαιώθηκα για τις σκέψεις μου. Ίσως βρήκα το τελευταίο ιερό βιβλίο της "αγίας"-Σιμόν.

---------------------------------------------------
Το πρόσωπο και το ιερό, σελ. 24-26:

Οι Έλληνες δεν είχαν την έννοια του δικαιώματος. Δεν είχαν λέξεις για να την εκφράσουν. Τους αρκούσε η λέξη δικαιοσύνη.

Αποτελεί σύγχυση που δεν έχει το όμοιό της να ταυτίζουμε τον άγραφο νόμο της Αντιγόνης με το φυσικό δίκαιο. Στα μάτια του Κρέοντα, δεν υπήρχε απολύτως τίποτε φυσικό σε όσα έκανε η Αντιγόνη. Τη θεωρούσε τρελή.

Δεν είμαστε εμείς εκείνοι που θα μπορούσανε να πούνε ότι ο Κρέων έχει άδικο, εμείς που, τούτη τη στιγμή, σκεφτόμαστε, μιλάμε και πράττουμε ακριβώς όπως αυτός. Μπορούμε να βεβαιωθούμε για αυτό, ανατρέχοντας στο κείμενο.

Η Αντιγόνη λέει στον Κρέοντα: "δεν είναι ο Δίας εκείνος που εξέδωσε αυτή τη διαταγή- δεν είναι η σύνοικος των θεών του άλλου κόσμου, η Δικαιοσύνη, που θέσπισε παρόμοιους νόμους ανάμεσα στους ανθρώπους". Ο Κρέων προσπαθεί να την πείσει ότι οι διαταγές του ήταν δίκαιες- την κατηγορεί ότι τιμώντας τον έναν αδερφό της έχει προσβάλει τον άλλο, αφού με αυτό τον τρόπο αποδίδεται η ίδια τιμή στον ανόσιο και στον πιστό, σε εκείνον που πέθανε προσπαθώντας να καταστρέψει την πατρίδα του και σε εκείνον που πέθανε για να την υπερασπιστεί.

Του λέει: "ο άλλος κόσμος ωστόσο απαιτεί ισονομία". Της αντιτείνει εύλογα: "μα δεν υπάρχει ίση μοιρασιά ανάμεσα στον γενναίο και στον προδότη". Εκείνη θεωρεί την απάντηση παράλογη: "ποιος ξέρει αν αυτό δεν είναι θεμιτό στον άλλο κόσμο;".

Η παρατήρηση του Κρέοντα είναι απολύτως λογική: "ο εχθρός δεν γίνεται ποτέ φίλος, ακόμη και μετά τον θάνατό του". Και η μικρή χαζή απαντάει: "δεν γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για να αγαπώ".

Ο Κρέων τότε, όλο και πιο λογικός: "πήγαινε λοιπόν στον άλλο κόσμο, και αφού πρέπει να αγαπάς, αγάπα αυτούς που κατοικούν εκεί".

Εκεί πράγματι ήταν η αληθινή θέση της. Διότι ο άγραφος νόμος στον οποίο υπάκουε αυτό το κορίτσι, και ο οποίος δεν είχε απολύτως τίποτε κοινό με κανένα δικαίωμα και με οτιδήποτε φυσικό, δεν διέφερε διόλου από την άκρα, παράλογη αγάπη που οδήγησε τον Χριστό στον Σταυρό.

 

[Nascentes morimur]

«..Οι «παλιοί» Έλληνες κοιμήθηκαν «νέοι» κι ύστερα ξύπνησαν Ευρωπαίοι!
Φόρεσαν ακριβά τα ρούχα για να ντύσουν τη φτώχεια τους.
Ενημερωμένοι και επιμελείς, δεν έχαναν στιγμή απ’ το δελτίο των οχτώ.
Ορισμένες φωνές τραγουδούσαν τώρα, ναι, με κούφιες λέξεις
που παριστάνουν τη σοφία των καιρών
και οι ορχήστρες έπαιζαν πάλι ωραία, γερμανικά εμβατήρια
– απόηχος είπαν
– κάποιων άλλων εποχών.»

Γερμανικά εμβατήρια
Χ. Τσαντής