Μοιραζόμαστε ποιήματα

[EvanescenceQ]

-Τάσος Λειβαδίτης, Απολογισμός

Νύχτωσε.

Ώρα που αναρωτιέται κανείς τι έπραξε στη ζωή του.

Κι οι νεκροί πλάγιασαν και σταύρωσαν τα χέρια,

σαν αυτό που ψάχναν να το αγγίζουν, επιτέλους, μέσα τους.

 

[EvanescenceQ]

Γιάννης Ρίτσος

Ποτέ δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά απ’ τα σπίτια τους,
τριγυρίζουν εκεί, μπλέκονται στα φουστάνια τής μητέρας τους
την ώρα που εκείνη ετοιμάζει το φαΐ κι ακούει το νερό να κοχλάζει
σα να σπουδάζει τον ατμό και το χρόνο. Πάντα εκεί –

Και το σπίτι παίρνει ένα άλλο στένεμα και πλάτεμα
σάμπως να πιάνει σιγαλή βροχή
καταμεσής καλοκαιριού, στα ερημικά χωράφια.

Δε φεύγουν τα νεκρά παιδιά. Μένουν στο σπίτι
κι έχουν μια ξέχωρη προτίμηση να παίζουν στον κλεισμένο διάδρομο
και κάθε μέρα μεγαλώνουν μέσα στην καρδιά μας, τόσο
που ο πόνος κάτω απ’ τα πλευρά μας, δεν είναι πια απ΄τη στέρηση
μα απ’ την αύξηση. Κι αν κάποτε οι γυναίκες βγάζουν μια κραυγή στον ύπνο τους,
είναι που τα κοιλοπονάνε πάλι.

Κάποτε, μες στο βράδυ της άνοιξης, ένα παιδί σηκώνεται και φεύγει ανεξήγητα
χωρίς κανείς να το μαλώσει’ σηκώνεται αργά, απροειδοποίητα,
εκεί που καθόταν ήσυχα στο χώμα
κι η θέση του στο χώμα μένει ζεστή
και το σχήμα της στάσης του αχνίζει ακόμη στο δροσερόν αέρα
σχηματίζοντας ένα άλλο παιδί από υπόλευκη ζέστα. Τότε ολόγυρα
μαζεύονται, σα γύρω από μιαν άσπρη φωτιά, τα μικρά πρόβατα
να ζεσταθούνε’ και λίγο πιο πέρα
ένα ψηλό, ολομόναχο, άσπρο άλογο
φέγγοντας όλο κάτω απ΄ την αστροφεγγιά
κλαίει με μεγάλα, κατάφωτα δάκρυα, κρατώντας ολόρθο το κεφάλι του.

Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από το ποίημα “Σχήμα Απουσίας”

 

[Nascentes morimur]

Ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς, γιὰ τὰ φθινόπωρα,
τὰ κύκνεια, τὶς μνῆμες, ὑδροροὲς τῶν ἐρώτων, τὴν ἀλληλοκτονία τῶν ὠρῶν,
τῶν ἀγαλμάτων τὴν φερεγγυότητα,
ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς γι᾿ ἀνθώπους ποὺ σιγὰ-σιγὰ λυγίζουν, τὸ εἶπες.

Κ. Δημουλά

 

[ultraviolence]

The day is cold, and dark, and dreary;
It rains, and the wind is never weary;
The vine still clings to the mouldering wall,
But at every gust the dead leaves fall,
And the day is dark and dreary.

My life is cold, and dark, and dreary;
It rains, and the wind is never weary;
My thoughts still cling to the mouldering Past,
But the hopes of youth fall thick in the blast,
And the days are dark and dreary.

Be still, sad heart! and cease repining;
Behind the clouds is the sun still shining;
Thy fate is the common fate of all,
Into each life some rain must fall,
Some days must be dark and dreary

Henry Wadsworth Longfellow

 

[EvanescenceQ]

Χρίστος Λάσκαρης

 

[Nascentes morimur]

Ἀνέβηκα - φίλος
ἀνήφορων - ὄλες
τὶς κορφὲς ποὺ ἀγναντεύουν τὰ πέλαγα,
γαληνὴ ἄγγιξε ὅλα ἡ ὁρμή μου:
τὸ γεράκι ποὺ ἐπέρνα,
τὸ σύννεφο στὸν ἀγέρα,
τὸ διάστημα
ποὺ εἶχε ζώσει βαθιὰ τὸ κορμί μου.
Πόσο φῶς ἐποτίστηκεν
ἡ κρυφὴ δύναμή μου!
Δάσο ὅλο δρῦ στὴν κορφή σου,
σιδερόχορδη ἀνάβρα
ποὺ ἀχνίσαν τὰ σπλάχνα μου ἀπάνω
ὁλοκαύτωμα θεῖο,
καὶ ἡ ἄκρη σου τρέμει σὰ φύλλο,
μέσα βροντάει ὁ Λευκάτας,
μαζώνεται ἡ μπόρα,
ξεσπάει μὲς στὸ θεῖον ἐλαιώνα,
τρικυμίζει τὸ πέλαο,
νησί μου·
ἄλλη θροφὴ ἀπὸ τὴ θροφή μου
δὲ θὰ βρῶ,
ἀπ᾿ τὴν ψυχή μου ἄλλη ψυχή,
ἄλλο κορμὶ ἀπὸ τὸ κορμί μου.
Ἀλλοῦ οἱ ναοὶ κι ἀλλοῦ οἱ θεοί.
Μοῦ ἀστράφτει γύρω τῶν ἡρώων ἡ μοίρα.
Τὴ μοναξιὰ στὴ δύναμή μου ὑπόταξες.
Τῆς γλαυκομάτας ἡ ἔγνοια μου εἶναι κλήρα!
Τοῦ νοῦ τὸ νόμο στὰ βουνά,
στὸν κάμπο, ὁλοῦθε βρῆκες.
Νά, ἡ ἀγριλίδα ξεπηδάει
κλαδιὰ γιὰ ὅλες τὶς ἄγνωρες
καὶ τὶς μεγάλες νίκες!

Α. Σικελιανός

 

[EvanescenceQ]

ΑΝ ΚΑΠΟΤΕ ΒΡΕΘΕΙΣ

Αν κάποτε βρεθείς σε ξένη γη
χειμώνα με ομίχλη
και την υγρασία ψόφιο όρνεο
κάτω απ’ το σακάκι
διασχίζεις έρημα χωράφια
και συναντάς μόνο σκιάχτρα
που ριγούνε στο σκοτάδι
και δεν υπάρχει δρόμος
ούτε κορμί
ούτε ένα γερό κονιάκ παρηγοριάς
να τονώσει τα κόκαλα που τρίζουν
θυμήσου πως σε θυμάμαι
πως πλέκω τις ίνες μεταξύ τους
τα νήματα δένω του χρόνου
υφαίνω το κόκκινο χαλί
στην ζεστή κουζίνα
με την χύτρα να κοχλάζει
το ξύλινο τραπέζι
την σούπα, το τυρί και το ψωμί
και κάθισε ξανά απέναντι
αφού το μόνο σπίτι
που μοιράζονται δυο άνθρωποι ποτέ
είναι η μνήμη.

ΤΕΛΟΣ

Ποτέ δεν διάβασα σωστά
την πινακίδα.
Παγιδευόμουν στο έλος
ή κατέρρεε η βακτηρία του ταυ
βρισκόμουν σε ορφανοτροφείο
φορούσα γκρι φουστάνι κι άσπρες κάλτσες
έψαχνα μία κούκλα χωρίς χέρια
στα κρεβάτια ενός απρόσωπου θαλάμου.
Γενικά ήμουν άτυχη.
Δεν έβρισκα το σωστό νούμερο ανθρώπου
η πλέξη ήταν χαλαρή
ή οι τεράστιες βελόνες μπήγονταν στο στέρνο.
Ακόμα και οι αυταπάτες ήταν τρύπιες.
Θαρρείς και ήμουν ξενιστής μίας αμφισβήτησης
που κοιμόταν στο σκουρόχρωμο αυγό της
έτοιμη να πολλαπλασιαστεί
στην ντουλάπα του μυαλού μου.
Ποτέ μου δεν κατάλαβα αυτό
πως οι πιο ευδιάκριτοι τίτλοι τέλους
εμφανίζονται πάντα στην αρχή.

ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ

 

[parafernalia]

Με μια κίνηση θανάτου

Γυρεύοντας στη μοναξιά θα βρεις εμένα
με μια κίνηση θανάτου έξω από το παράθυρο
να γυρίζω στη ρουφήχτρα του χρόνου
καταπίνοντας την ανάσα μου

Περίμενα ως την ώρα της φωτιάς
χωρίζοντας κόκκαλα, ρίζες και πέτρες
ξεφλουδίζοντας το σκουλήκι από τη λάσπη
και το φίδι από τα λέπια του

Ταξιδεύοντας στο χώμα μοίρασα τη δροσιά
ήπια την ευωδιά από τη φυσική γέννα του λείψανου
γεύτηκα τη σάρκα από τους καρπούς των νεκρών

Περίμενα ως την ώρα της στάχτης.

Μαραμένες ηδονές στην κατοικία της σιωπής
Ξαναγεννιέμαι μονάχα μέσα στην έκσταση του ύπνου
χτυπώ το σύννεφο και συμφωνώ με τον αφανισμό μου

Κι ο κεραυνός, φλέβα Θεού, μαστίγιο
αφαιρεί το κορμί από την παρουσία του Έρωτα

Υπάρχουνε ακόμη στους φλοιούς των δέντρων

οι χαραγμένες πράξεις με τα δάκρυα

(Κοραλία Θεοτοκά Ανδρειάδη)

 

[Nascentes morimur]

Τα ερωτικά μας όνειρα συντηρήθηκαν
από τις αμετάβλητες φωτογραφίες των γυναικών που είχαμε αγαπήσει.
Τα πολιτικά μας όνειρα νικήθηκαν
απ’ τις μεταβαλλόμενες βιογραφίες
των ηγετών που κάποτε μας είχαν πείσει.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ
Τίτος Πατρίκιος

 

[Nascentes morimur]

Στα δέκα πίστευα
ότι η γη ήταν των μεγάλων.
Μπορούσαν να κάνουν έρωτα, να καπνίσουν, να πιουν στο κέφι τους,
να πάνε όπου θέλουν.
Κυρίως, να μας συνθλίψουν με την αδάμαστη δύναμή τους.

Τώρα ξέρω από μεγάλη πείρα τον κοινό λόγο:
στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν μεγάλοι,
μόνο γερασμένα παιδιά.

Θέλουν αυτό που δεν έχουν:
το παιχνίδι του άλλου.
Φοβούνται τα πάντα.
Υπακούουν πάντα σε κάποιον.
Δεν ορίζουν την ύπαρξή τους.
Κλαίνε για οτιδήποτε.

Όμως δεν είναι ανδρείοι όπως στα δέκα:
το κάνουν τη νύχτα, σιωπηλά και μόνοι τους.

José Emilio Pacheco

 

[EvanescenceQ]

Μοναξιά (Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ)​

Αν ενώσεις το βροχόνερο με το δάκρυ σου
το γέλιο σου με τον ήλιο
το σίφουνα, τον αγέρα με την ξεσηκωμένη αγανάκτησή σου.
Αν κλάψεις για τα παιδάκια με τις ρόδινες ανταύγειες
του δειλινού στο πρόσωπο, που πλαγιάζουν
με τα χεριά αδειανά, με τα πόδια γυμνά
θα βρεις τη μοναξιά σου.
Αν σκύψεις στους συνανθρώπους σου
μες στα αδιάφορα μάτια τους θα ‘ναι γραμμένη
απελπιστική, ολοκληρωτική η μοναξιά σου.
Κι αν πάλι τους δείξεις το δρόμο της δύναμης
και τους ξεφωνίσεις να πιστέψουν μόνο τον εαυτό τους
θα τους δώσεις μια πίκρα παραπάνω
γιατί δε θα το μπορούν, θα ‘ναι βαρύ γι’ αυτούς
και θα ‘ναι πάλι η μοναξιά σου.
Αν φωνάξεις την αγάπη σου
θα ‘ρθει πίσω άδεια, κούφια, η ίδια σου η φωνή
γιατί δεν είχε το κουράγιο να περάσει όλες
τις σφαλισμένες πόρτες, όλα τα κουρασμένα βήματα
όλους τους λασπωμένους δρόμους.
Θα γυρίσει πίσω η φωνή που την έστειλες τρεμάμενη
λαχταριστή, με άλλα λόγια που δεν την είχες προστάξει εσύ
τα λόγια της μοναξιάς σου.
Θεέ μου, τι θα γίνουμε;
Πώς θα πορευτούμε;
Πώς θα πιστέψουμε; Πώς θα ξεγελαστούμε;
Μ’ αυτή την αλλόκοτη φυγή των πραγμάτων
των ψυχών από δίπλα μας;
Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόπος.
Μια θα ‘ναι η Νίκη:
αν πιστέψουμε, αν γίνουμε, αν πορευτούμε.
Μόνοι μας.

Φθινόπωρο 1956
(Μόλις στα 17 της χρόνια δημοσιεύει στο περιοδικό Καινούργια εποχή το ποίημά της «Μοναξιά» μετά από παρότρυνση του Νίκου Καζαντζάκη, ο οποίος έστειλε γράμμα στον Γιάννη Γουδέλη, τον διευθυντή της Καινούργιας εποχής γράφοντας: «Παρακαλώ, δημοσιεύστε αυτό το ποίημα, το έχει γράψει μία κοπέλα που δεν έχει βγάλει ακόμα το γυμνάσιο. Είναι το ωραιότερο ποίημα που διάβασα ποτέ!». Από τότε άνοιξε ο δρόμος για την ενασχόληση της με την ποίηση και τη μετάφραση.)

 

[parafernalia]

Ουρλιαχτό (Allen Ginsberg)

Είδα τα καλύτερα μυαλά της γενιάς µου
κατεστραμένα απ' την τρέλα
να λοιμοκτωνούν, γυμνά, υστερικά
να σέρνωνται μες στους νέγρικους δρόμους ξημερώματα
γυρεύοντας μια άγρια δόση

Χίπστερς αγγελόμορφοι
που καίγονταν για τον αρχαίο επουράνιο δεσμό
με το αστρικό δυναμό στη μηχανή της νύχτας
φτωχοί και ρακένδυτοι
με βαθουλωμένα μάτια
που φτιαγμένοι ξενυχτούσαν
καπνίζοντας το υπερφυσικό σκοτάδι
παγωμένων διαμερισμάτων
αιωρούμενοι πάνω απ' τις κορφές των πόλεων
αφοσιωμένοι στη τζαζ

Αυτοί
που μοίρασαν αριστερίστικες μπροσούρες στην Union Square
που σβήσανε αργά σαν εικόνες σε απέραντες άθλιες ταινίες
μετατοπίστηκαν στο όνειρο
ξύπνησαν σε ένα απροσδόκητο Μανχάταν
σύρθηκαν έξω από τα υπόγεια με πονοκέφαλο
τους τρόμους των σιδερένιων ονείρων της τρίτης λεωφόρου
και τράβηξαν παραπατώντας
για τα γραφεία ανεργίας

Αυτοί που τρελαθήκανε στις φυλακές
με τη γοητεία της πραγματικότητας στις καρδιές
που τραγουδούσαν γλυκά μπλουζ του Αλκατράζ
ροκενρολάροντας σε μεσονύχτια μοναχικά παγκάκια
τύμβους αρχέγονους
πέτρινες πύλες προς το βασίλειο του Έρωτα
και την έρημη επικράτεια της αγάπης

Ένα όνειρο ζωής
ένας εφιάλτης
σώματα που γίνανε πέτρα βαριά σαν το φεγγάρι
Ω! Κάρλ, όσο δεν είσαι ασφαλής εσύ
δεν είμαι ούτε εγώ
και τώρα είσαι στ' αλήθεια
μέσα στην απόλυτα, κτηνώδη
σούπα του χρόνου

Οράματα
Ωιωνοί
Παραισθήσεις
Θαύματα
Εκστάσεις
τα πήρε όλα το αμερικάνικο ποτάμι
παλαβή γενιά
παλαβή γενιά κάτω στα βράχια του χρόνου

άγιος ο στεναγμός
και το μουγκρητό του σαξόφωνου
άγια η αποκάλυψη της be-bop
άγιες μπάντες της τζαζ

Μαριχουάνα
Χίπστερς
Ειρήνη
Ηρωίνη και τρανς

άγιες οι ερημιές των πεζοδρομίων
και των ουρανοξυστών
άγιοι οι μυστικοί ποταμοί των δακρύων
κάτω απ' τους δρόμους

Άγια
η υπερφυσική
υπέρλαμπρη
νοήμων ευγένεια της ψυχής

 

[EvanescenceQ]

Πώς έγινε ένας κακός άνθρωπος (Ελένη Βακαλό)​

Θα σας πω πώς έγινε
Έτσι είναι η σειρά
Ένας μικρός καλός άνθρωπος αντάμωσε στο
δρόμο του έναν χτυπημένο
Τόσο δα μακριά από κείνον ήτανε πεσμένος και λυπήθηκε
Τόσο πολύ λυπήθηκε
που ύστερα φοβήθηκε
Πριν κοντά του να πλησιάσει για να σκύψει να
τον πιάσει, σκέφτηκε καλύτερα
Τι τα θες τι τα γυρεύεις
Κάποιος άλλος θα βρεθεί από τόσους εδώ γύρω,
να ψυχοπονέσει τον καημένο
Και καλύτερα να πούμε
Ούτε πως τον έχω δει
Και επειδή φοβήθηκε
Έτσι συλλογίστηκε
Τάχα δεν θα είναι φταίχτης, ποιον χτυπούν χωρίς να φταίξει;
Και καλά του κάνουνε αφού ήθελε να παίξει με τους άρχοντες
Άρχισε λοιπόν και κείνος
Από πάνω να χτυπά
Αρχή του παραμυθιού καλημέρα σας
[Από τη Συλλογή Του κόσμου (1978)]

 

[parafernalia]

Ομίχλη

Αν συναντιόμασταν αυτή τη νύχτα
σε ένα μονοπάτι βυθισμένο στην ομίχλη
θα στέγνωναν οι λακκούβες
γύρω από το ζεστό κομμάτι της γης μας:
και το μάγουλό μου πάνω στα ρούχα σου
θα ήταν η γλυκιά λύτρωση της ζωής.
Όμως λεία πρόσωπα κοριτσιών
χλευάζουν την ηλικία μου: ένα δέντρο
μονάχα έχω συντροφιά στο βροχερό σκοτάδι
και φώτα αργά αμαξών με κάνουν να φοβάμαι,
να φοβάμαι και να καλώ το θάνατο.

Antonia Pozzi (1912–1938)

Spoiler

 

[EvanescenceQ]

Ρόδα αειθαλή
Πατρίκιος Τίτος

Η ομορφιά των γυναικών που άλλαξαν τη ζωή μας

βαθύτερα κι από εκατό επαναστάσεις

δε χάνεται, δε σβήνει με τα χρόνια

όσο κι αν φθείρονται οι φυσιογνωμίες

όσο κι αν αλλοιώνονται τα σώματα.

Μένει στις επιθυμίες που κάποτε προκάλεσαν

στα λόγια που έφτασαν έστω αργά

στην εξερεύνηση δίχως ασφάλεια της σάρκας

στα δράματα που δεν έγιναν δημόσια

στα καθρεφτίσματα χωρισμών, στις ολικές ταυτίσεις.

Η ομορφιά των γυναικών που αλλάζουν τη ζωή

μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γι’ αυτές

ρόδα αειθαλή αναδίδοντας το ίδιο άρωμά τους

ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.



Η αντίσταση των γεγονότων, Κέδρος, 2000 (Ποιήματα Β΄, 1959-2017, Κίχλη, 2018)

 

[Nascentes morimur]

Αυτοτόμηση

Στον κίνδυνο, το ολοθούριο χωρίζεται στα δύο.
Εγκαταλείπει τον έναν του εαυτό σε έναν παμφάγο κόσμο
και με τον άλλο του εαυτό φεύγει τρέχοντας.
Βίαια μοιράζεται σε καταδίκη και σωτηρία,
τιμωρία και επιβράβευση, τι ήταν και τι θα 'ναι.

Μια άβυσσος πετάγεται στη μέση του κορμιού του
μεταξύ αυτών που αμέσως γίνονται δυο ξένες όχθες.

Ζωή στη μια όχθη, θάνατος στην άλλη.
Ελπίδα εδώ κι εκεί απελπισία.

Αν υπάρχει πλάστιγγα, οι δίσκοι δεν κινούνται.
Αν υπάρχει δικαιοσύνη, τότε είναι αυτό.

Να πεθαίνεις όσο ακριβώς επιβάλεται, χωρίς υπερβολή.
Να ξαναβγαίνει όσο ακριβώς χρειάζεται απ' ότι έχει μείνει.

Κι εμείς, επίσης, μπορούμε να διχάζουμε τους εαυτούς μας, είναι αλήθεια.
Μα μόνο μεταξύ σάρκας και σιγοψίθυρου.
Σε σάρκα και ποίηση.

Λαρυγγισμός από τη μια μεριά, γέλιο από την άλλη,
ήσυχα, γρήγορα ξεψυχάνε.

Εδώ η βαριά καρδιά, εκεί non omnis mortar-
τρεις λεξούλες μόνο, σαν τρία φτερά στον άνεμο.

Εμάς η άβυσσος δε μας διχάζει.
Εμάς η άβυσσος μας περιβάλλει.

Wislawa Szymborska

 

[EvanescenceQ]

Και να ξέρεις, δεν ζεις στ'αλήθεια

αν δεν πέφτεις με τα μούτρα,

αν δεν σκίζεις τα γόνατά σου στο σεξ,

αν δεν πίνεις ληγμένο γάλα,

αν δεν αφήνεις πίσω σου κενά,

σαν αυτά των νεκρών.

Δεν ζεις στ'αλήθεια.

Μ. Σπηλιωτοπούλου

 

[EvanescenceQ]

Η ποίηση δε μας αλλάζει​

Η ποίηση δε μας αλλάζει τη ζωή

το ίδιο σφίξιμο, ο κόμπος της βροχής

η καταχνιά της πόλης σα βραδιάζει.

Δε σταματά τη σήψη που προχώρησε

δε θεραπεύει τα παλιά μας λάθη.

Η ποίηση καθυστερεί τη μεταμόρφωση

κάνει πιο δύσκολη την καθημερινή μας πράξη.

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου

 

[Nascentes morimur]

Κάθε πρωὶ
Καταργοῦμε τὰ ὄνειρα
Χτίζουμε μὲ περίσκεψη τὰ λόγια
Τὰ ροῦχα μας εἶναι μιὰ φωλιὰ ἀπὸ σίδερο
Κάθε πρωὶ
Χαιρετᾶμε τοὺς χθεσινοὺς φίλους
Οἱ νύχτες μεγαλώνουν σὰν ἁρμόνικες
-Ἦχοι, καημοί, πεθαμένα φιλιά.
(Ἀσήμαντες ἀπαριθμήσεις
-Τίποτα, λέξεις μόνο γιὰ τοὺς ἄλλους.
Μὰ ποῦ τελειώνει ἡ μοναξιά; )

Μανώλης Αναγνωστάκης

 

[EvanescenceQ]

«Τέλειωσαν πια τα πρελούδια, ήρθε η ώρα του κατακλυσμού∙

όσοι δεν είναι αρκετά κολασμένοι πρέπει επιτέλους να σωπάσουν,

να δουν με τι καινούριους τρόπους μπορούν να απαυδήσουν στη ζωή.»

Ντίνος Χριστιανόπουλος​