Μάνος Χατζιδάκις

[νυχτολούλουδο]

δεν θα προλογησω....θα ειναι φτωχο
εδω γραφουμε ...αναρτουμε οτι λατρευουμε απο τον αγαπημενος μας Μανο Χατζιδακι...

μια μουσικη που με ταξιδευει...με την μελωδικη φωνη του Πουλοπουλου..ποιηση Νικος Γκατσος

https://youtu.be/weJlQV4UUUY

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DreamStealer]

οποιος δεν μπορει να ταξιδεψει με Χατζιδακι , ειναι αμφιβολο αν μπορει να κατανοησει τι σημαινει μουσικη....
Το εχω σαν κριτηριο μετα απο το σκυλολοι που γυρναει γυρω μας.
Πολυ ωραιο θεμα νυχτολουλουδο, να σαι καλα.

Εδω στο πολυ αισθαντικο κομματι, Ο ταχυδρομος πεθανε με την γλυκια φωνη της Φυτουση.
Επισης πολυ καλη εκτελεση του Ξυλουρη.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[antonisk]

εμενα μου αρεσει πολυ αυτο...

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[fantasmenos]

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[lucky sunray]

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DreamStealer]

fantasmene, παρεπιπτωντος πολυ καλη ταινια....

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 990498]

Εγώ πάλι τον υπερεκτίμησα εδώ.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

Εγώ πάλι τον υπερεκτίμησα εδώ.

ειχε θαρρος να λεει την αληθεια....


https://youtu.be/ZlN06q2V4HU

ειναι μια ακομα συνεντευξη του...εφ ολης της υλης....προς το τελος λεει κατι πολυ αληθινο,οπως συνηθιζε αλλωστε
"δεν μπορεις να εκπεμπεις κατι που με συγκινει,χωρις ηθος"

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[D_G]

Πολύ ωραίο νήμα !


Το χαμόγελο της Τζοκόντα, από τα αγαπημένα μου !!!!!

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[iJohnnyCash]

Μου κάνει εντύπωση που δεν αναρτήθηκε ο κεμαλ


Και σε μια διαφορετική εκτέλεση

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

https://youtu.be/9L4Tg2a5Q7k

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

επισης για να θυμηθουν οι παλαιοτεροι και να μαθουν οι νεοτεροι τι θα πει διαχρονικο

https://youtu.be/J1Jy02IA66E

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[lucky sunray]

https://youtu.be/9L4Tg2a5Q7k

https://www.youtube.com/watch?v=dlvA85DQ8Ag&feature=related

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[Guest 986132]

​

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

Τα Σχόλια του Τρίτου
Είναι το πιο διάσημο βιβλίο του. Εδώ υπάρχει, ανάμεσα στα άλλα, και η διάσημη απόφανσή του για το πρόσωπο του τέρατος.


Το βιβλίο είναι μια ανθολογία των κειμένων που διάβαζε ο Χατζιδάκις τις Κυριακές στο Τρίτο Πρόγραμμα τον καιρό που ήταν διευθυντής του. Συνήθως ξεκινάν από την επικαιρότητα της εποχής –ή κάποια επικαιρότητα, τέλος πάντων– για να καταλήξουν σε πιο γενικά –και πιο οδυνηρά– συμπεράσματα για την Ελλάδα εκείνης της εποχής, αλλά και την σημερινή.
Χιούμορ, αυτοσαρκασμός και σκανταλιάρικη διάθεση από τη μια και από την άλλη βαθιά τομή στην ημετέρα νοοτροπία. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, μέρες που είναι τα όσα γράφει για τον εορτασμό των Χριστουγέννων:

Ιδιαίτερα στον τόπο μας, τα Χριστούγεννα γίνανε μέρες συναλλαγής και αυτοϊκανοποίησης. Ευκαιρία για μια ευρωπαϊκή παράσταση. Αν είχαμε και λίγο περισσότερο χιόνι, ω τότες τα πράγματα θάσαν καλλίτερα.
Η γέννηση του Χριστού παραμένει πια μια επέτειος άγονη και χωρίς αίσθημα. Έχει για πάντα ξεχαστεί το αποτέλεσμα αυτής της μοναδικής γέννησης, που φώτισε και θεμελίωσε τον κόσμο μας μοναδικά, με αίσθημα κι αγάπη.
​

Ο Καθρέφτης και το Μαχαίρι


Εδώ έχουν συγκεντρωθεί οι δημόσιες παρεμβάσεις του: Ομιλίες, συνεντεύξεις, κείμενα που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς σε εφημερίδες και περιοδικά. Όλα, επιβεβαιώνουν τον τίτλο διττά: Καθρέφτης του ίδιου του Χατζιδάκι, αλλά και του τόπου και του καιρού του. Μαχαίρι που τέμνει τον ίδιο, αλλά και τον τόπο και τον καιρό του.

36 κείμενα για τον Γκάτσο, τον Ελύτη, τον Τσαρούχη και για το ρεμπέτικο, την μουσική του ’80, το βιβλίο και την ανάγνωση, τους αναρχικούς και την πολιτική πραγματικότητα και αθλιότητα.
Και δεν χρειάζεται ντε και καλά να συμφωνεί κανείς με τις απόψεις του Χατζιδάκι. Το αντίθετο. Ωφελείται εκείνος που θα μπει στην διαδικασία να διαφωνήσει μαζί του. Να δει τα κριτήρια του Χατζιδάκι και τα αποτελέσματα στην σκέψη του και να αντιπαραβάλει τα δικά του –τι γόνιμη διαδικασία!
Κι επειδή υπάρχουν πολλά κείμενα και συνεντεύξεις που δεν συμπεριλαμβάνονται στον τόμο αυτό –για παράδειγμα το περίφημο κείμενό του για τον Νεοναζισμό– είναι απαραίτητο να εκδοθεί παράρτημα που θα τα συμπεριλαμβάνει όλα.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[parafernalia]

"Είμαι μαζί σας!"

...Μια μωβ σκιά Μαΐου ξάπλωσε στον τόπο. Όσα συνέβησαν στα Εξάρχεια και στη Νομική Σχολή. Και στην οδό Σκουφά και Σόλωνος, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους, ενόχλησαν τους Έλληνες πολίτες και αγανάκτησαν τον Τύπο ολόκληρο. Γιατί δεν τους εξολοθρεύουν και δεν τους σπάνε το κεφάλι. Γιατί δεν ρίχνουν δακρυγόνα. Και η Σύγκλητος και οι φοιτητές όλων των παρατάξεων, όλοι αγανακτισμένοι με τα τριάντα - εκατό παιδιά που δεν το βάζουν κάτω, δεν εννοούνε να παραδεχτούν πως η όποια ελευθερία ανήκει μόνο στους αστυνομικούς και τους ηλικιωμένους. Που δεν μπορούν να αντιληφθούν γιατί καταδιώκονται αδιάκοπα, προπηλακίζονται ατελείωτα και συνεχώς υποχρεούνται να δέχονται εξευτελισμούς. Κι ο προπηλακισμός αρχίζει από τον δάσκαλο, τον επιστάτη του σχολείου, από τον οδηγό και τον εισπράκτορα του λεωφορείου, απ' τον καθηγητή και τον δημόσιο λειτουργό ως τον δημόσιο υπάλληλο, από τους αξιωματικούς κι εκπαιδευτές στο κέντρο κατατάξεως ως τον τυχαίο μοτοσικλετιστή της τροχαίας που θα του ζητήσει άδειες, ταυτότητες και πιστοποιητικά. Ως τον γιατρό του νοσοκομείου που θα τον πάνε σηκωτό, ύστερα από τη γροθιά του οργάνου της τάξεως. Και το γνωρίζουμε πολύ καλά.

Εξύβριση αρχής - έτσι ονομάζεται η απαίτηση εξηγήσεων. Χειροδικία κατά της αρχής - έτσι είθισται ν' αποκαλείται η ενστικτώδης κίνηση του αμυνόμενου νέου. Και η ιστορία δεν έχει τέλος. Η ανωνυμία και η εισαγγελική αρχή θα του προσφέρει ή μια τραυματική αγανάκτηση ισόβια ή τον επιζητούμενο από την πολιτεία ευνουχισμό του. Αυτή είναι μια καθημερινή πραγματικότητα και δυστυχώς γνησίως ελληνική τα πρόσφατα και τελευταία σαράντα χρόνια - όσα είχα δηλαδή την ευτυχία να ζήσω σαν επώνυμος πολίτης εις τούτον τον ένδοξον κατά τα άλλα τόπον μας.

Μια μωβ σκιά Μαΐου σκέπασε την Αθήνα. Κι όμως δεν βρέθηκε ένας δημοσιογράφος, μια εφημερίδα ν' αγανακτήσει και να διαμαρτυρηθεί, να καταγγείλει την αλήθεια για αυτό το τρίγωνο του αίσχους. Σκουφά, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους. Κι άρχισε μια σκόπιμη, ύποπτη κι έντεχνη σύγχυση τριών ασχέτων μεταξύ των περιπτώσεων. Οι νεαροί των Εξαρχείων να παρουσιάζονται ίδιοι με τους αλήτες των γηπέδων, τους επονομαζόμενους χούλιγκανς, και επιπλέον να καλλιεργείται η εντύπωση στην κοινή γνώμη, με στήλες ολόκληρες των θλιβερών εφημερίδων μας, ότι οι νέοι αυτοί, οι αναρχικοί, είναι οι βομβιστές και ίσως οι πιθανοί δράστες των δολοφονιών ή εμπρησμών. Και φυσικά, όταν με το καλό τελειώσει η δίωξη των εκατό, σαράντα ή είκοσι παιδιών και η όλη επιχείρηση στεφθεί μ' «επιτυχία», να πάρει τις διαστάσεις ενός πραγματικού θριάμβου... κατά του εγκλήματος. Την ίδια ώρα που δολοφονούνται εκδότες και οι δολοφόνοι δεν ανευρίσκονται.

Δολοφονούνται πολίτες και οι δολοφόνοι δεν αποκαλύπτονται. Πεθαίνουν νέοι από ξυλοδαρμούς και οι δράστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι και, τέλος, δεν ...ανακαλύπτονται. Την ίδια ώρα η πολιτεία αγανακτεί διότι υπάρχουν μερικά ζωντανά της κύτταρα που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως μ' αφέλεια, σ' όλην αυτή την οργανωμένη κρατική ασχήμια, αντί να βλογάμε τον Θεό που βρίσκονται ακόμη μερικοί που δεν συνήθισαν στην «παρουσία του τέρατος». (...) Κορίτσια κι αγόρια με γυαλιά, έτσι καθώς κοιτάτε με απορία κι αγανάκτηση για ό,τι συμβαίνει γύρω σας, είμαι μαζί σας. Και σας αγαπώ.
​

(Αρθρο του ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ για τα επεισόδια που έγιναν τον Μάιο του 1986... Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Το Τέταρτο»)


​

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

"Είμαι μαζί σας!"​

...Μια μωβ σκιά Μαΐου ξάπλωσε στον τόπο. Όσα συνέβησαν στα Εξάρχεια και στη Νομική Σχολή. Και στην οδό Σκουφά και Σόλωνος, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους, ενόχλησαν τους Έλληνες πολίτες και αγανάκτησαν τον Τύπο ολόκληρο. Γιατί δεν τους εξολοθρεύουν και δεν τους σπάνε το κεφάλι. Γιατί δεν ρίχνουν δακρυγόνα. Και η Σύγκλητος και οι φοιτητές όλων των παρατάξεων, όλοι αγανακτισμένοι με τα τριάντα - εκατό παιδιά που δεν το βάζουν κάτω, δεν εννοούνε να παραδεχτούν πως η όποια ελευθερία ανήκει μόνο στους αστυνομικούς και τους ηλικιωμένους. Που δεν μπορούν να αντιληφθούν γιατί καταδιώκονται αδιάκοπα, προπηλακίζονται ατελείωτα και συνεχώς υποχρεούνται να δέχονται εξευτελισμούς. Κι ο προπηλακισμός αρχίζει από τον δάσκαλο, τον επιστάτη του σχολείου, από τον οδηγό και τον εισπράκτορα του λεωφορείου, απ' τον καθηγητή και τον δημόσιο λειτουργό ως τον δημόσιο υπάλληλο, από τους αξιωματικούς κι εκπαιδευτές στο κέντρο κατατάξεως ως τον τυχαίο μοτοσικλετιστή της τροχαίας που θα του ζητήσει άδειες, ταυτότητες και πιστοποιητικά. Ως τον γιατρό του νοσοκομείου που θα τον πάνε σηκωτό, ύστερα από τη γροθιά του οργάνου της τάξεως. Και το γνωρίζουμε πολύ καλά.​

Εξύβριση αρχής - έτσι ονομάζεται η απαίτηση εξηγήσεων. Χειροδικία κατά της αρχής - έτσι είθισται ν' αποκαλείται η ενστικτώδης κίνηση του αμυνόμενου νέου. Και η ιστορία δεν έχει τέλος. Η ανωνυμία και η εισαγγελική αρχή θα του προσφέρει ή μια τραυματική αγανάκτηση ισόβια ή τον επιζητούμενο από την πολιτεία ευνουχισμό του. Αυτή είναι μια καθημερινή πραγματικότητα και δυστυχώς γνησίως ελληνική τα πρόσφατα και τελευταία σαράντα χρόνια - όσα είχα δηλαδή την ευτυχία να ζήσω σαν επώνυμος πολίτης εις τούτον τον ένδοξον κατά τα άλλα τόπον μας.​

Μια μωβ σκιά Μαΐου σκέπασε την Αθήνα. Κι όμως δεν βρέθηκε ένας δημοσιογράφος, μια εφημερίδα ν' αγανακτήσει και να διαμαρτυρηθεί, να καταγγείλει την αλήθεια για αυτό το τρίγωνο του αίσχους. Σκουφά, Μαυρομιχάλη και Ιπποκράτους. Κι άρχισε μια σκόπιμη, ύποπτη κι έντεχνη σύγχυση τριών ασχέτων μεταξύ των περιπτώσεων. Οι νεαροί των Εξαρχείων να παρουσιάζονται ίδιοι με τους αλήτες των γηπέδων, τους επονομαζόμενους χούλιγκανς, και επιπλέον να καλλιεργείται η εντύπωση στην κοινή γνώμη, με στήλες ολόκληρες των θλιβερών εφημερίδων μας, ότι οι νέοι αυτοί, οι αναρχικοί, είναι οι βομβιστές και ίσως οι πιθανοί δράστες των δολοφονιών ή εμπρησμών. Και φυσικά, όταν με το καλό τελειώσει η δίωξη των εκατό, σαράντα ή είκοσι παιδιών και η όλη επιχείρηση στεφθεί μ' «επιτυχία», να πάρει τις διαστάσεις ενός πραγματικού θριάμβου... κατά του εγκλήματος. Την ίδια ώρα που δολοφονούνται εκδότες και οι δολοφόνοι δεν ανευρίσκονται.​

Δολοφονούνται πολίτες και οι δολοφόνοι δεν αποκαλύπτονται. Πεθαίνουν νέοι από ξυλοδαρμούς και οι δράστες κυκλοφορούν ανενόχλητοι και, τέλος, δεν ...ανακαλύπτονται. Την ίδια ώρα η πολιτεία αγανακτεί διότι υπάρχουν μερικά ζωντανά της κύτταρα που αντιδρούν άτεχνα, ανοργάνωτα, ίσως μ' αφέλεια, σ' όλην αυτή την οργανωμένη κρατική ασχήμια, αντί να βλογάμε τον Θεό που βρίσκονται ακόμη μερικοί που δεν συνήθισαν στην «παρουσία του τέρατος». (...) Κορίτσια κι αγόρια με γυαλιά, έτσι καθώς κοιτάτε με απορία κι αγανάκτηση για ό,τι συμβαίνει γύρω σας, είμαι μαζί σας. Και σας αγαπώ.​

(Αρθρο του ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ για τα επεισόδια που έγιναν τον Μάιο του 1986... Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Το Τέταρτο»)​

​

σαν να μιλαει για το σημερα.....

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[parafernalia]

Με αφορμή τις πρόσφατες ανθελληνικές δηλώσεις της Νανάς Μούσχουρη μου ήρθε στο μυαλό όσα γραφόντουσαν εκείνη την εποχή για τη σχέση της με τον Μάνο Χατζηδάκη. Ο ίδιος είχε κατηγορηματικά δηλώσει ότι από στοιχειώδη λογική και ευγένεια ουδέποτε θα κακολογούσε μια τραγουδίστρια που η διεθνή επιτυχία της την έχει δικαιώσει. Μόλα ταύτα είχε τονίσει ότι δεν έχουνε κοινούς δρόμους! Απ' την μια, μία η "χαμιλοβλεπούσα" της Χούντας απ' την άλλη ένας Μεγάλος Αναρχικός.

Πως βλέπει ένας ροκάς 8) τον Μάνο Χατζηδάκη....

Tην εποχή που ήμουν έφηβος -τέλη δεκαετίας '70- δεν υπήρχε μουσική για μένα και τους φίλους μου. Θυμάμαι να έχουμε βγει στους δρόμους ανήσυχοι, φρικιά, αλλά χωρίς μουσική. Το ροκ μάς είχε κουράσει -το ακούγαμε σαν απόηχο της δεκαετίας του '60. Και όλοι οι μεγάλοι ήρωες εκείνης της γενιάς είχαν πεθάνει ή είχαν γίνει επιχειρηματίες που είναι το ίδιο πράγμα. Aπ' την άλλη, από τη μέρα που έπεσε η Xούντα, μας είχαν φάει τ' αυτιά για έναν μεγάλο Έλληνα συνθέτη, τον Θεοδωράκη, που έγραφε επαναστατικά τραγούδια. Περιμέναμε πώς και πώς να τον ακούσουμε. Και ο πρώτος δίσκος που άκουσα ήταν με τον Nταλάρα να λέει "Tη Pωμιοσύνη μη την κλαις"… Mου' ρθε να βάλω τα κλάματα. Ηταν μία από τις μεγαλύτερες μουσικές απογοητεύσεις της ζωής μου. Μου φάνηκε -σαν ήχος, σαν ύφος, σαν λόγια- κάτι τελείως ξεπερασμένο. Kατάλληλο μόνο για soundtrack της ΚΝΕ. Επαναστατικά τραγούδια του βουνού όταν εμείς ήμασταν ήδη στις λεωφόρους. Eμένα όλο αυτό το πακέτο “KNE-Θεοδωράκης-Eπανάσταση” μου βρώμαγε. Συν του ότι είχα μία φυσική κόντρα με τον πατέρα μου, ο οποίος ήταν πολύ αυστηρός και ξαφνικά ανακάλυπτα ότι είναι κομμουνιστής. Δηλαδή ποια επανάσταση και ποιο κόμμα, όταν εγώ το κόμμα το είχα μες στο σπίτι μου και ήθελε να μου επιβάλει να κόψω τα μαλλιά μου, να μη φοράω τα πουκάμισά μου απ' έξω και να γυρνάω νωρίς;

Και ξαφνικά σκάει το πανκ. Κι εμείς βρίσκουμε επιτέλους μία ταυτότητα. Αυτή η μουσική κουβαλούσε έναν κυνισμό κι έναν μηδενισμό. Εδινε δύναμη σ' όλους εμάς, τα σκληρά αγοράκια, που είχαμε βγει στους δρόμους, λέγαμε όχι στον κόσμο και ζούσαμε την παραφροσύνη της ηλικίας μας έτσι όπως έπρεπε να τη ζήσουμε.

Ο Χατζιδάκις σ'όλα αυτά υπήρχε και δεν υπήρχε. Είχα ακούσει μικρός, τελείως συμπτωματικά, "Τα τραγούδια της Ελένης" και είχα συγκινηθεί. Ελένη λένε και την αδερφούλα μου και κάπως το είχα δει ποιητικά το θέμα… Και αργότερα, όταν αλητεύαμε, πάντα θα βρίσκαμε μια στιγμή ν' ακούσουμε "Το Χαμόγελο της Τζοκόντας" στο μπαλκόνι ενός φίλου ή σε μια παραλία στην Κρήτη μετά από άπειρα μεθύσια, κουρασμένοι… Αλλά ως εκεί. Μύθος Χατζιδάκι δεν υπήρχε για μας. Εμείς κόβαμε φλέβες για τους Sex Pistols, τους Clash, τους Cure…

Τώρα πια που πέρασαν τα χρόνια και είμαι 40φεύγα, συνειδητοποιώ τι ακριβώς είχε συμβεί. Από ένστικτο ξέραμε ποιοι άνθρωποι μας υποστήριζαν. Σε μια εποχή που εμείς κάναμε επίδειξη αναισθησίας και κυνισμού, ο Χατζιδάκις είχε διαπεράσει την πανοπλία του πανκ και είχε τρυπώσει μες στην ψυχή μας. Τι έκανε; Κράταγε την τρυφεράδα μας ζωντανή. Μας έδινε κουράγιο και πίστη ότι μπορούμε να πετάξουμε πάνω από έναν κόσμο που μισούμε. Μας επανέφερε στη σωστή στάση. Εκανε μέσα μας μια επανάσταση. Και τον ευγνωμονώ γι' αυτό.

Γιάννης Αγγελάκας​

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[νυχτολούλουδο]

Σχόλια για τον κόσμο που φεύγει

Του ΦΩΤΗ ΑΠΕΡΓΗ - φωτ.: ΑΡΧΕΙΟ Μ. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ
Σελίδες από το ποιητικό ημερολόγιο που έγραψε ο Μάνος Χατζιδάκις το καλοκαίρι του 1967 στη Νέα Υόρκη
Σκέψεις, στίχοι και σουρεαλιστικά αποφθέγματα του Μάνου Χατζιδάκι με αφορμή κάποια δημοσιεύματα των ελληνικών εφημερίδων που έφταναν στη Νέα Υόρκη, τον καιρό που ζούσε και εργαζόταν εκεί.Το καλοκαίρι του 1967 ήταν ένα από τα πιο θερμά για την αμερικανική νεολαία. Χιλιάδες χίπι γιόρταζαν στο Σαν Φρανσίσκο με λουλούδια και ροκ κι άλλοι τόσοι διαδηλωτές μάχονταν στο Ντιτρόιτ με τους αστυνομικούς και τα γκλομπ.
Εγκατεστημένος ήδη στη Νέα Υόρκη, ο Μάνος Χατζιδάκις απολάμβανε ότι η μητρόπολη τον κρατούσε, όπως έλεγε, «ζωντανό, επιστρατευμένο και παρόντα».
Κι όσο για την Αθήνα, την πόλη που, όπως έγραφε σαν προδομένος εραστής, «τη λάτρευα, τη γνώριζα βαθιά», τώρα που μούδιαζε μέσ' στον χουντικό γύψο, γινόταν πια για κείνον «πιο ξένη και από την πιο μακρινή πόλη του κόσμου».
Ηταν ένα βράδυ εκείνου ακριβώς του καλοκαιριού, που ο συνθέτης τακτοποίησε στη γραφομηχανή του μια κίτρινη κόλλα χαρτί, από αυτές που χρησιμοποιούσε για την αλληλογραφία του. Πολλές από τις προσωπικές επιστολές του ήταν σπαρμένες με πολύχρωμα λουλούδια κι άλλα χάρτινα, κομψά στολίδια («Ο ροκ Χατζιδάκις της Αμερικής», «7», 18/1/2009).
Ομως, αυτή τη φορά έγραψε με αυστηρά, στοιχισμένα μαύρα και κόκκινα γράμματα: «ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΦΕΥΓΕΙ, ΟΠΩΣ ΦΕΥΓΕΙ. ΤΟΜΟΣ Ι, ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 1967, ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ».
Ηταν ο δικός του τρόπος να πειθαρχήσει τις πιο μύχιες σκέψεις του; Οχι ακριβώς. Ηταν η πρώτη σελίδα ενός ασυνήθιστου ημερολογίου, που θα έφτιαχνε τους επόμενους μήνες από καθημερινές λεπτομέρειες απ' όλο τον κόσμο, τις οποίες συγκέντρωνε κυρίως από ελληνικές εφημερίδες που έβρισκε στη Νέα Υόρκη, και τις οποίες σχολίαζε ο ίδιος με ευφυΐα, τρυφερότητα και χιούμορ.
Στίχοι για ένα ναυάγιο
Δεκαπέντε χρόνια συμπληρώνονται αύριο από το θάνατό του. Και η αλήθεια είναι ότι δεν του άρεσαν οι επετειακές εκδηλώσεις: «Δε μ' αρέσει η αναμνησιολογία, την απεχθάνομαι» είχε δηλώσει εγγράφως. «Είναι χειρότερη κι από μνημόσυνο. Τι πάει να πει "μνημόσυνο"; Κάποιον που δεν θυμάμαι και μια δεδομένη στιγμή, καθορισμένη, οφείλω να τον θυμηθώ». Ομως, στην πραγματικότητα τον θυμόμαστε πολύ συχνότερα κι ίσως αυτό μας επιτρέπει να το κάνουμε άλλη μια φορά. Πόσω μάλλον όταν αυτές οι λακωνικές σημειώσεις του χρησιμεύουν ως μικρά μαθήματα ευαισθησίας. Αλλά και της ικανότητας να διακρίνεις στην καθημερινότητα εκείνες τις στιγμές της που κερδίζουν το δικαίωμα ν' ανήκουν στα χρονικά της ποίησης.
* «Κατέπλευσεν η... πρύμνη πλοίου εις τον Πειραιά», αναγγέλλει μια εφημερίδα, μιλώντας για ένα τμήμα κυπριακού δεξαμενόπλοιου, που είχε ναυαγήσει στις Αζόρες και ρυμουλκήθηκε ώς την Ελλάδα. Και ο Χατζιδάκις εμπνέεται τους στίχους: «Πρύμνη του πλοίου μοναχή/ να μπαίνει στο λιμάνι/ χωρίς καμία ταραχή/ δοκιμασία και κραυγή/ για μας που συνηθίσαμε/ το τέλος την αρχή/ που δίχως φαντασία/ μάς είναι όχι φυσική/ μια παρουσία/ μισή/ ενός μεγάλου καραβιού/ η μελαγχολία/ τού άλλου μισού/ την απουσία/ για μας που εννοούμε μόνον/ ό,τι έχει τέλος/ και αρχή».
* Δεν είναι το μόνο ποίημά του που ξεκινά από ένα μονόστηλο. Από τα «Νέα» μαθαίνει την ιστορία του Βιργκολίνο, του μεγαλύτερου ληστή της Βραζιλίας, που το 1938 περικυκλώθηκε από τις αρχές στο τελευταίο του κρησφύγετο και εκτελέστηκε μαζί με 13 συντρόφους του.
Αν και το δημοσίευμα επισημαίνει ότι επρόκειτο για σαδιστή και αδίστακτο εγκληματία, ο συνθέτης προτιμά να τον δει ως έναν καγκασέιρο, έναν αντάρτη που ζούσε στα βουνά ελεύθερη ζωή:
«Ο κόσμος τον έλεγε ληστή/ τον Βιργκολίνο/ γιατί τον εφοβήθη απ' την αρχή/ γιατί κανείς δεν τόλμησε να δει/ τ' όμορφο πρόσωπό του./ Ετσι κι αυτός έζησε μόνος/ κι ελάτρεψε τη φύση/ και τη Δύση./ Περιφρονούσε τους πολλούς/ και την αδυναμία/ και πολεμούσεν το κακό/ από άμυνα κι από καϋμό/ έχοντας λάφυρα/ την θλίψη, την μελαγχολία./ Ποια η διαφορά του απ' τους γενναίους στρατηγούς/ από τους ήρωας τους εθνικούς/ κι άλλους πολλούς που αναφέρει η Ιστορία./ Αυτός υπήρξε τίμιος, συνεπής/ δεν ντύθηκε προσχήματα και χρώματα εθνικά/ γι' αυτό κι επαγιδεύθη κι εφονεύθη/ σαν ληστής./ Αυτός, ο Βιργκολίνο, ο ποιητής».
* Οι ιστορίες όπου αναδύεται το γελοίον του μεγαλείου και το προσωρινό της εξουσίας γοητεύουν τον Χατζιδάκι. Με όποια μορφή και αν τις συναντά:
«Ο νεοφώτιστος εις το επάγγελμα του τορεαντόρ Ανζέλ Ραντρίγκεζ, επωνομαζόμενος "Ανζελέτε", εγελοιοποιήθη ενώπιον χιλιάδων θεατών εις το Σαν Σεμπαστιάν, όταν ο ταύρος τού έσχισε με τα κέρατά του το πανταλόνι και τον έσυρε μερικά μέτρα εντός της αρένας», γράφει το «Βήμα» τον Ιούλιο του '67. Κι εκείνος σημειώνει δίπλα στη φωτογραφία: «Το νάσαι ήρωας/ για τον λαό/ δεν απέχει πολύ/ από το γελοίον».
Οι άνεργοι μισθοφόροι
* Στην ίδια εφημερίδα ξεχωρίζει κι άλλο ένα στιγμιότυπο: Μερικοί άντρες κουβεντιάζουν με το ένα χέρι στην τσέπη και το άλλο απασχολημένο με μια μπίρα. Η λεζάντα διευκρινίζει: «Μετά το άδοξον τέλος των πολεμικών επιχειρήσεων εις το Κονγκό, ομάς μισθοφόρων ευρίσκεται εις το Λονδίνον αναζητούσα εργασίαν». Και ο Χατζιδάκις σχολιάζει: «Οι μισθοφόροι αυτοί δεν έχουν εργασία/ και μένουν έρημοι και μοναχοί/ με το παιχνίδι της ζωής στα μακρυά τους δάχτυλα/ άχρηστο, ανίερο και πληκτικό/ Κρίμας. Και κάποτε πιστέψανε/ πως ήσαν ωραίοι και δυνατοί!»
* Ο Μωΰς Τσόμπε, ένα «υπόλειμμα πρώιμου αφρικανικού μεγαλείου», όπως τον χαρακτηρίζει πάνω από τη φωτογραφία του στη φυλακή, τον απασχολεί σε αρκετές από τις σημειώσεις του. Κι αν η περιπέτεια του πρώην πρωθυπουργού του Κονγκό ήταν μια από τις πρώτες ειδήσεις εκείνου του καιρού, ο συνθέτης στέκεται και σε μιαν άλλη, μ' έναν ελάσσονα αφρικανό πρωταγωνιστή:
«Ο βραβευμένος φύλαρχος/ Αλβέρτος Τζων Λονθούλι/ απ' το Ντερμπάν της Αφρικής/ βρήκε τον θάνατο/ από περαστική αμαξοστοιχία/ εις την γεροντικήν του ηλικία/ των εβδομήντα οκτώ χρονώ./ Τον ελυπήθη η Ιστορία/ και τον επήρε ο ουρανός/ εις την στιγμή που αδυνατούσε/ ν' αντιδράσει/ ως φύλαρχος Αφρικανός».
* Μερικά αποκόμματα είναι κολλημένα τακτικά σε γαλάζιες ή πράσινες σελίδες χωρίς σχόλιο. Σκόπευε να το προσθέσει αργότερα; Μπορεί και όχι. Ισως να ήθελε ν' ανακαλύψει μόνος του ο αναγνώστης τι γοήτευσε εκείνον ανάμεσα σε δυο απλές αράδες: «ΘΑΝΑΤΟΣ ΑΛΕΞΙΠΤΩΤΙΣΤΩΝ. ΤΟΥΡΙΝΟ 7 Αυγούστου. - Κατά την διάρκειαν επιδείξεων, δύο αλεξιπτωτισταί εύρον τραγικόν θάνατον, όταν τα αλεξίπτωτά των περιεπλάκησαν μεταξύ των», γράφει το «Βήμα».
* Κι ένα μονόστηλο από τα «Νέα», κολλημένο κι αυτό σε γαλάζιο χαρί, σαν τον ουρανό: «Απέθανε ενώ παρεκάλει τον Θεόν να την "καλέσει πλησίον Του" μια ηλικιωμένη γυναίκα εις το Μιλάνον, που δεν είχε κανένα εις τον Κόσμον. Η Τερέζα Τελπινιόνι είχεν είπει εις μιαν γειτόνισσαν: "Δεν έχω την δύναμιν να αυτοκτονήσω. Πηγαίνω διά να προσευχηθώ"».
* Η μοναξιά, ο θάνατος, μπορούν συχνά να έχουν μια ερωτική απόχρωση στην ποιητική παλέτα του Χατζιδάκι. Διαβάζει: «Απέθανε από ηλίασιν ισπανός ποδηλατιστής». Και σχολιάζει: «Ο Βαλεντίν Ουριόνα είκοσι επτά ετών/ είς των καλυτέρων της Ισπανίας ποδηλατιστών/ τον ηράσθη ο Ηλιος/ και τον απήγαγεν/ εν μεσημβρία!»
Ο Καζανόβας (δεν) ήταν ψεύτης
* Και φυσικά, ο έρωτας είναι για κείνον ελεύθερος από καθωσπρεπισμούς: «Ο Καζανόβας ήταν ψεύτης» διαβάζει στο «Βήμα». Με τη διευκρίνιση: «Ισπανός ακαδημαϊκός αμφισβητεί τα ερωτικά του κατορθώματα όπως περιγράφονται στα "Απομνημονεύματά" του». Και απαντά:
«Λάθος - δεν ήτο ψεύτης/ υπήρξεν πράγματι μεγάλος/ γιατί η μεγάλη ηδονή/ προέρχεται από κείνο που ποθείς/ και διόλου απ' ό,τι πραγματοποιείς/ Κι αυτός - δίχως καμμίαν αμφιβολία/ πολύ επόθησεν./ Γι' αυτό και δεν τον αναφέρι η ιστορία/ από αντιζηλία, απλώς/ κι από ανόητη ηθική».
* Αλλοτε πληροφορείται ότι η ινδική κυβέρνηση «απεφάσισε να υιοθετήση ένα πρωτότυπο όσο και επληκτικό μέτρο (για να μειώσει τη γεννητικότητα): να δώση σε κάθε άντρα και σε κάθε γυναίκα από ένα τρανζίστορ φθάνει να δεχθούν να υποστούν στείρωση». Και γράφει σκωπτικά: «Οι Ινδοί πρώτοι/ καθιερώνουν/ και δη - επισήμως/ την πράξιν την ερωτικήν/ δίχως προσχήματα/ θρησκευτικά./ Επί τέλους ελευθερούται ο Ερως/ από τας υποχρεώσεις που του επέβαλον/ ξέναι θρησκείαι/ και πλέον παρουσιάζεται/ γυμνός-/ ως εγεννήθη».
* Το ίδιο με τον έρωτα γοητεύει τον συνθέτη η αντίσταση στο δεδομένο, η εξερεύνηση. Να τι γράφει για «μυστηριώδη εξαφάνισιν αγρότου 19 ετών», που έφυγε από το σπίτι του με κάποια πρόφαση: «Και να τον βρούνε, τι ωφελεί;/ Αυτός γνωρίζει/ πως εκινδύνευε απείρως πιο πολύ/ απ' το πηγάδι της αυλής του/ και των δικών του τη στοργή./ Και να τον βρούνε πάλι θα φύγει/ γιατί γνωρίζει/ ποιος κίνδυνος πραγματικά τον απειλεί».
* Το χιούμορ του είναι συχνά σουρεαλιστικό. Οπως όταν σχολιάζει την είδηση του «Εθνους» ότι ένα «Ταξί τρέχει με νεκρόν οδηγόν» (ο οποίος είχε πάθει ανακοπή ενώ οδηγούσε): «Το τραγικόν/ δι' ένα νεκρόν οδηγόν/ είναι, που σαν γενεί νεκρός/ σαν έρθει η ώρα του - που λέμε/ δεν σταματά ως πράττουν οι νεκροί/ μα κείνος εξακολουθεί/ να τρέχει ανά τας οδούς/ παραβιάζων - ως συνήθως-/ τας αυστηράς τροχαίας διατάξεις».
* Αλλοτε κάνει κολάζ από φωτογραφίες έργων τέχνης, αλλά κι επεισοδίων με αστυνομικούς και φοιτητές, κρατά αποκόμματα για τον Ντε Γκολ, την Γκόλντα Μέιρ και τον Κένεντι ή αστειεύεται με το έντονο βλέμμα του Φεντερίκο Φελίνι σε μια φωτογραφία του: «Είναι πραγματικά τόσο μεγάλος ώστε να του εμπιστευόμαστε την όρασή μας;»
* Κι ας τελειώσουμε το ξεφύλλισμα αυτού του μοναδικού ημερολόγιου μ' ένα ακόμα αστείο, που αφορά τον ίδιο τον τύπο, που το τροφοδότησε: «Απαγορεύεται η περιτύλιξις ιχθύων εις εφημερίδας» ανακοινώνουν τα «Νέα».
Και ο Χατζιδάκις: «Τοιουτοτρόπως δεν θα δύνανται πλέον οι ιχθείς ν' αναγιγνώσκουν ελληνικάς εφημερίδας

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

[DreamStealer]

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 13 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.