Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
10-07-08
21:38
Συμφωνώ απόλυτα ότι το επιθυμητό αποτέλεσμα είναι η ελάφρυνση της ψυχής αλλά νομίζω ότι η διαδρομή διαφέρει.
Θα συμφωνήσω κι εγώ με τη σειρά μου μαζί σου σ'αυτό. Η διαδρομή διαφέρει και δεν είναι όλες οι διαδρομές για όλους. Προσωπικά δε θα μπορούσα να εξομολογηθώ σε πνευματικό. Μια φορά που συνέβει στη ζωή μου από σπόντα, ήταν απογοητευτική.
Μένω πάντως σε αυτά που ανέφερε ο Great Chaos:
1. Προσφέρει στον εαυτό του την "πολυτέλεια" να βρεθεί ενώπιος ενωπίω με τα πραγματικά του συναισθήματα και να τα επεξεργαστεί με ηρεμία.
2. Δομεί μια σχέση ουσιαστικής εμπιστοσύνης με τον άνθρωπο που τον ακούει, πράγμα που τον αποσπά από το συνεχή εσωτερικό διάλογο (καταστροφικό κατά τους Τολτέκους Μάγους του Καστανέντα) και από την απομόνωση εντός του εαυτού του.
3. Αφήνει έστω και για λίγο, την ευθύνη του εαυτού του σε κάποιον άλλον, πράγμα που είναι εξόχως λυτρωτικό.
4. Μαθαίνει να συγχωρεί τα λάθη του και ν' αναλαμβάνει την ευθύνη τους, πληρώνοντας το αναγκαίο τίμημα, τα λεγόμενα "επιτίμια".
5. Φεύγει με την αίσθηση της κάθαρσης, της απενοχοποίησης, έτοιμος να "μετανοήσει" (με την έννοια του "αλλάζω τρόπο σκέψης", δηλαδή μαθαίνω γιατί και πώς δεν πρέπει να επαναλάβω το ίδιο λάθος).
6. Το κυριότερο, είναι πως μαθαίνει να είναι μεγαλόψυχος με τον εαυτό του, όπως διδάσκει τον Κοέλιο ο οδηγός του, στο "Ημερολόγιο ενός Μάγου".
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
10-07-08
20:53
Συνοπτικά πάντως η εξομολόγηση αποτελεί μυστήριο, δεν έχουν όλοι οι ιερείς το δικαίωμα να εξομολογούν και σκοπός της είναι κυρίως η ελάφρυνση της ψυχής και του πνεύματος από τις αμαρτίες καθώς διαβάζονται κατόπιν και ευχές συγχωρέσεως αμαρτιών.
Δεν υπέχει δλδ ο πνευματικός θέση ψυχολόγου αλλά το μέσον μεταξύ ανθρώπου και Θεού και πενυματικός καθοδηγητής βάσει των διακηρυττωμένων στη θρησκεία.
Μέσα από το πρίσμα της Θρησκείας, παρ' όλ' αυτά, η εξομολόγηση προσφέρει τις ίδιες υπηρεσίες στο άτομο με αυτές της ψυχανάλυσης: Το αλάφρωμα της ψυχής.
Φυσικά ο Πνευματικός δε μπορεί να έχει θέση ψυχολόγου, μια που δεν έχει τις απαραίτητες γνώσεις. Αν ξεχάσουμε όμως για λίγο το Θρησκευτικό κομμάτι, η ουσία παραμένει η ίδια: Εξωτερικεύοντας κάτι που μας τρώει μέσα μας, αλαφραίνουμε την ψυχούλα μας.
Περιμένω με ενδιαφέρον να τελειώσεις το βιβλίο και να μας γράψεις περισσότερα!
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
04-07-08
14:02
Φίλη Νεράϊδα, θίγεις ένα ενδιαφέρον θέμα, αυτό της αυτοκριτικής, ισχυρό εργαλείο για όσους προσβλέπουν στην αυτογνωσία. Η αυτοκριτική είναι πράγματι πολύτιμη διότι βοηθάει το άτομο να αποστασιοποιείται, να αντιμετωπίζει τον εαυτό του σαν ολότητα, να συνειδητοποιεί ότι είναι ναι μεν υπεύθυνος για τις πράξεις του, αλλά δεν είναι οι πράξεις του, γι' αυτό και μπορεί να τις τροποποιεί και να τις βελτιώνει. Φυσικά και είναι χρήσιμο να είναι κανείς ο αυστηρότερος κριτής του εαυτού του ειδικά όταν το κάνει εξελικτικά, πράγμα εφικτό, αρκεί να μην πέσει κανείς στην παγίδα του "Γιάννης κερνάει, Γιάννης πίνει"...
Μιλάμε μεν για ισορροπημένους ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται όμως σε ανισορροπία λόγω συγκεκριμένου προβλήματος.
Ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα όμως, δεν έχει ανάγκη κριτικής αλλά συμπαράστασης η οποία μπορεί να βρεθεί απλά σε ένα πρόθυμο αυτί. Δηλαδή μόνο και μόνο η εξωτερίκευση αυτού που συμβαίνει "μέσα" είναι λυτρωτική.
Λέμε: "Τα 'πα και ξελάφρωσα, μου έφυγε ένα βάρος". Ό,τι κρατάμε μέσα μας "ατακτοποίητο" δημιουργεί συγκρούσεις και αυτό λειτουργεί περίπου έτσι:
Κάθετί που βιώνουμε καταγράφεται στο υποσυνείδητο, συγκρίνεται με ήδη υπάρχουσες εμπειρίες και εάν δεν έρχεται σε σύγκρουση με μια προϋπάρχουσα καταγραφή, "αρχειοθετείται" για μελλοντική χρήση.
Απλοϊκό παράδειγμα:
Έστω ότι έχουμε μέσα μας μια καταγραφή που λέει: "Ο Χ είναι φίλος μου και οι φίλοι κρατούν κρυφά τα μυστικά σου". Ο Χ όμως προδίδει ένα μυστικό μας. Καταγράφεται έτσι στο υποσυνείδητο μια νέα εγγραφή που λέει: "Ο Χ πρόδωσε το μυστικό μου". Αυτό δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε σύγκρουση και το υποσυνείδητο καλείται να τη λύσει ώστε να "αρχειοθετηθεί". Συγκρίνει λοιπόν τη νέα εγγραφή με όλο το αρχείο του και χρησιμοποιεί τις εγγραφές που του ταιριάζουν ώστε να βγάλει νέα συμπεράσματα και να δημιουργήσει μια νέα έγγραφή που λέει: "Ο Χ είναι φίλος μου και οι φίλοι κρατούν κρυφά τα μυστικά σου, αλλά μπορεί και να σε προδώσουν". Καταλαβαίνει κανείς πως με τις ήδη υπάρχουσες εγγραφές, το άτομο δεν καταλήγει πάντα σε "ασφαλή" συμπεράσματα, και το υποσυνείδητο δεν καταφέρνει να αρχειοθετήσει την εσωτερική σύγκρουση (έτσι δημιουργούνται οι νευρώσεις) και την αφήνει σε εκκρεμότητα μέχρι να συλλέξει νέα στοιχεία. Είναι αυτό που λέμε: "κάτι δε μου κολλάει"...
Καταλαβαίνει κανείς φυσικά πως μόνο μέσω της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον λαμβάνουμε νέα στοιχεία, νέες εμπειρίες. Υπό αυτή την έννοια βοηθά η αλληλεπίδραση και το μοίρασμα των προβλημάτων (που δεν είναι άλλο από εσωτερικές συγκρούσεις), με άλλους ανθρώπους. Προσθέτει στο οικοδόμημα ένα ακόμη λιθαράκι ή μάλλον σου δίνει στο χέρι ένα λιθαράκι να το χρησιμοποιήσεις αν σου είναι χρήσιμο στο οικοδόμημά σου. Έχουμε δει πολλές φορές αυτό που περιγράφω να λειτουργεί με επιτυχία και εδώ στο φόρουμ. (Θα δημοσιεύσω παρακάτω σχετικό άρθρο από την Καθημερινή).
Σημειώνω πως αλληλεπίδραση με το περιβάλλον δε σημαίνει απαραίτητα με άλλους ανθρώπους. Μπορεί να συλλέξεις το νέο απαραίτητο στοιχείο/συστατικό της προσωπικής σου λύσης, μέσα από ένα βιβλίο, ταινία, τηλεοπτική εκπομπή, ακόμα και μυρίζοντας ένα λουλούδι. (Δεν είναι απίθανο).
Άρα κατανοώ αυτό που λες, πως μπορούμε και μόνοι μας να προσεγγίσουμε τις λύσεις μας.
Νομίζω ωστόσο πως αυτό στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε εδώ, είναι αυτό που λέει η ίδια η λέξη "εξ-ομολόγηση". Δηλαδή κατά πόσο είναι σημαντικό να εξωτερικεύει κανείς τις συγκρούσεις του, αντί να τις κρατάει μέσα του με κίνδυνο να εκδηλωθούν όχι μόνον σαν πάθη της ψυχής, αλλά και ως σωματικές ασθένειες. (Γι' αυτό και μιλάμε για ασθένειες "ψυχοσωματικές").
Νομίζω οι ειδικοί του φόρουμ μας μπορούν να βοηθήσουν πολύ με την εμπειρία τους αλλά και να με διορθώσουν αν κάνω κάπου λάθος.
Μιλάμε μεν για ισορροπημένους ανθρώπους, οι οποίοι βρίσκονται όμως σε ανισορροπία λόγω συγκεκριμένου προβλήματος.
Ο άνθρωπος που αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα όμως, δεν έχει ανάγκη κριτικής αλλά συμπαράστασης η οποία μπορεί να βρεθεί απλά σε ένα πρόθυμο αυτί. Δηλαδή μόνο και μόνο η εξωτερίκευση αυτού που συμβαίνει "μέσα" είναι λυτρωτική.
Λέμε: "Τα 'πα και ξελάφρωσα, μου έφυγε ένα βάρος". Ό,τι κρατάμε μέσα μας "ατακτοποίητο" δημιουργεί συγκρούσεις και αυτό λειτουργεί περίπου έτσι:
Κάθετί που βιώνουμε καταγράφεται στο υποσυνείδητο, συγκρίνεται με ήδη υπάρχουσες εμπειρίες και εάν δεν έρχεται σε σύγκρουση με μια προϋπάρχουσα καταγραφή, "αρχειοθετείται" για μελλοντική χρήση.
Απλοϊκό παράδειγμα:
Έστω ότι έχουμε μέσα μας μια καταγραφή που λέει: "Ο Χ είναι φίλος μου και οι φίλοι κρατούν κρυφά τα μυστικά σου". Ο Χ όμως προδίδει ένα μυστικό μας. Καταγράφεται έτσι στο υποσυνείδητο μια νέα εγγραφή που λέει: "Ο Χ πρόδωσε το μυστικό μου". Αυτό δημιουργεί αυτό που ονομάζουμε σύγκρουση και το υποσυνείδητο καλείται να τη λύσει ώστε να "αρχειοθετηθεί". Συγκρίνει λοιπόν τη νέα εγγραφή με όλο το αρχείο του και χρησιμοποιεί τις εγγραφές που του ταιριάζουν ώστε να βγάλει νέα συμπεράσματα και να δημιουργήσει μια νέα έγγραφή που λέει: "Ο Χ είναι φίλος μου και οι φίλοι κρατούν κρυφά τα μυστικά σου, αλλά μπορεί και να σε προδώσουν". Καταλαβαίνει κανείς πως με τις ήδη υπάρχουσες εγγραφές, το άτομο δεν καταλήγει πάντα σε "ασφαλή" συμπεράσματα, και το υποσυνείδητο δεν καταφέρνει να αρχειοθετήσει την εσωτερική σύγκρουση (έτσι δημιουργούνται οι νευρώσεις) και την αφήνει σε εκκρεμότητα μέχρι να συλλέξει νέα στοιχεία. Είναι αυτό που λέμε: "κάτι δε μου κολλάει"...
Καταλαβαίνει κανείς φυσικά πως μόνο μέσω της αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον λαμβάνουμε νέα στοιχεία, νέες εμπειρίες. Υπό αυτή την έννοια βοηθά η αλληλεπίδραση και το μοίρασμα των προβλημάτων (που δεν είναι άλλο από εσωτερικές συγκρούσεις), με άλλους ανθρώπους. Προσθέτει στο οικοδόμημα ένα ακόμη λιθαράκι ή μάλλον σου δίνει στο χέρι ένα λιθαράκι να το χρησιμοποιήσεις αν σου είναι χρήσιμο στο οικοδόμημά σου. Έχουμε δει πολλές φορές αυτό που περιγράφω να λειτουργεί με επιτυχία και εδώ στο φόρουμ. (Θα δημοσιεύσω παρακάτω σχετικό άρθρο από την Καθημερινή).
Σημειώνω πως αλληλεπίδραση με το περιβάλλον δε σημαίνει απαραίτητα με άλλους ανθρώπους. Μπορεί να συλλέξεις το νέο απαραίτητο στοιχείο/συστατικό της προσωπικής σου λύσης, μέσα από ένα βιβλίο, ταινία, τηλεοπτική εκπομπή, ακόμα και μυρίζοντας ένα λουλούδι. (Δεν είναι απίθανο).
Άρα κατανοώ αυτό που λες, πως μπορούμε και μόνοι μας να προσεγγίσουμε τις λύσεις μας.
Νομίζω ωστόσο πως αυτό στο οποίο πρέπει να εστιάσουμε εδώ, είναι αυτό που λέει η ίδια η λέξη "εξ-ομολόγηση". Δηλαδή κατά πόσο είναι σημαντικό να εξωτερικεύει κανείς τις συγκρούσεις του, αντί να τις κρατάει μέσα του με κίνδυνο να εκδηλωθούν όχι μόνον σαν πάθη της ψυχής, αλλά και ως σωματικές ασθένειες. (Γι' αυτό και μιλάμε για ασθένειες "ψυχοσωματικές").
Νομίζω οι ειδικοί του φόρουμ μας μπορούν να βοηθήσουν πολύ με την εμπειρία τους αλλά και να με διορθώσουν αν κάνω κάπου λάθος.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Isiliel
Επιφανές μέλος
Η Φεγγάρω αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Είναι 52 ετών και μας γράφει απο Θεσσαλονίκη (Θεσσαλονίκη). Έχει γράψει 13,854 μηνύματα.
03-07-08
23:06
Ερχόμουν να γράψω μια αντίστοιχη εμπειρία με αυτή της prime.
Κάποτε σε ένα ταξίδι που έκανα με τον πρώην άντρα μου στον Ταϋγετο βρεθήκαμε μπροστά στην πόρτα ενός μοναστηριού. Πάντα παρορμητικός ο πρώην, επέμενε να χτυπήσουμε την πόρτα και να μιλήσουμε στους μοναχούς. Πράγματι εκείνο το απόγευμα θα μου μείνει αξέχαστο καθώς δεν περίμενα να γνωρίσω μοναχούς που να μου εμπνεύσουν, αν μη τι άλλο, διάθεση για διάλογο. Παρόλο που δεν ήταν τυπική εξομολόγηση, ήταν μια εκ βαθέων συζήτηση λίγο-πολύ στο ίδιο μοτίβο με αυτό που περιέγραψε η prime. Φύγαμε με τις καλύτερες εντυπώσεις γεμάτοι από τον καθαρό αέρα του βουνού και την εποικοδομητική συζήτηση που μοιραστήκαμε με τους μοναχούς, καθώς χαράχτηκε στη μνήμη μας ανεξίτηλα.
Η γιαγιά μου, η μητέρα της μητέρας μου, είχε τρία παιδιά. Στην εποχή της, ούτε λόγος για αντισύλληψη. Ο παππούς μου ήταν μαραγκός. Δύσκολα τα έβγαζαν πέρα με τρία παιδιά. Όταν έμεινε ξανά έγκυος, "αποφάσισε" να κάνει έκτρωση και καθώς ήταν θρησκευόμενη ένιωσε την ανάγκη να πάει να εξομολογηθεί. Ο πνευματικός όχι μόνο δεν τη βοήθησε αλλά θυμάμαι από διηγήσεις πως την έδιωξε κακήν κακώς και της είπε να μην ξαναπατήσει στην εκκλησία του (ΤΟΥ;;;; ) :wink:
Η εξομολόγηση έχει και θέση ψυχανάλυσης καμιά φορά, ή θα 'πρεπε και θα μπορούσε να παίζει τέτοιο ρόλο, δυστυχώς όμως νιώθω πως οι περισσότεροι πνευματικοί το μόνο που κάνουν είναι να γεμίζουν αυτόν που τους πλησιάζει με τύψεις και ενοχές, πολλές φορές ανούσιες και παράλογες.
Νιώθω πως ο πνευματικός θα έπρεπε να προσεγγίσει από τη θέση του, πολύ ευκολότερα μια μερίδα ανθρώπων απ' ότι ένας επαγγελματίας ψυχαναλυτής. Έχω στο μυαλό μου την περίπτωση της μητέρας μιας συναδέρφου, που είναι φανερό πως ο ψυχίατρος δεν την έχει βοηθήσει ιδιαίτερα. Ο καλός πνευματικός είναι σπάνιος όμως, όπως και ο καλός γιατρός. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για πάθη της ψυχής.
Όταν ήμουν νεότερη καθόμουν και έγραφα τα προβλήματά μου στο χαρτί. Mε βοηθούσε να βλέπω τις σκέψεις μου ανεπτυγμένες και οργανωμένες. Πολύ περισσότερο με βοηθούσε δε να τις διαβάζω φωναχτά. Έτσι, έλυνα τις περισσότερες ανησυχίες μου.
Βέβαια τότε τα προβλήματα δεν ήταν ιδιαίτερα σύνθετα...
Αργότερα συνειδητοποίησα πως χρειάζεται και βοηθάει η αλληλεπίδραση με τους άλλους.
Ειδικά όταν καταλαβαίνεις πως οι άνθρωποι λίγο-πολύ μοιράζονται τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ανησυχίες. Μόνο και μόνο που θα βγει από τα χείλη σου το πρόβλημα και θα εκφραστεί με λέξεις, φτάνει για να σε κάνει να σκεφτείς διαφορετικά. Η αυτοεξομολόγηση είναι λίγο σαν ...ας μου επιτραπεί η έκφραση: Αυνανισμός. Σε ικανοποιεί αλλά δε σου δίνει αυτό το αίσθημα πληρότητας που έχεις ανάγκη. Ο τρίτος είναι ευκολότερο να κρατήσει τις απαιτούμενες αποστάσεις και να δει με περισσότερη ψυχραιμία το όποιο θέμα. Είτε αυτός είναι κάποιος ειδικός, είτε γκουρού και πνευματικός, είτε φίλος.
Βέβαια δεν έχουν πάντα όλοι τις αγνότερες προθέσεις, αλλά είναι κι αυτό ένα κομμάτι του δρόμου:
Να μάθεις να επιλέγεις τους δασκάλους και τους "εξομολογητές" σου.
Κάποτε σε ένα ταξίδι που έκανα με τον πρώην άντρα μου στον Ταϋγετο βρεθήκαμε μπροστά στην πόρτα ενός μοναστηριού. Πάντα παρορμητικός ο πρώην, επέμενε να χτυπήσουμε την πόρτα και να μιλήσουμε στους μοναχούς. Πράγματι εκείνο το απόγευμα θα μου μείνει αξέχαστο καθώς δεν περίμενα να γνωρίσω μοναχούς που να μου εμπνεύσουν, αν μη τι άλλο, διάθεση για διάλογο. Παρόλο που δεν ήταν τυπική εξομολόγηση, ήταν μια εκ βαθέων συζήτηση λίγο-πολύ στο ίδιο μοτίβο με αυτό που περιέγραψε η prime. Φύγαμε με τις καλύτερες εντυπώσεις γεμάτοι από τον καθαρό αέρα του βουνού και την εποικοδομητική συζήτηση που μοιραστήκαμε με τους μοναχούς, καθώς χαράχτηκε στη μνήμη μας ανεξίτηλα.
Η γιαγιά μου, η μητέρα της μητέρας μου, είχε τρία παιδιά. Στην εποχή της, ούτε λόγος για αντισύλληψη. Ο παππούς μου ήταν μαραγκός. Δύσκολα τα έβγαζαν πέρα με τρία παιδιά. Όταν έμεινε ξανά έγκυος, "αποφάσισε" να κάνει έκτρωση και καθώς ήταν θρησκευόμενη ένιωσε την ανάγκη να πάει να εξομολογηθεί. Ο πνευματικός όχι μόνο δεν τη βοήθησε αλλά θυμάμαι από διηγήσεις πως την έδιωξε κακήν κακώς και της είπε να μην ξαναπατήσει στην εκκλησία του (ΤΟΥ;;;; ) :wink:
Η εξομολόγηση έχει και θέση ψυχανάλυσης καμιά φορά, ή θα 'πρεπε και θα μπορούσε να παίζει τέτοιο ρόλο, δυστυχώς όμως νιώθω πως οι περισσότεροι πνευματικοί το μόνο που κάνουν είναι να γεμίζουν αυτόν που τους πλησιάζει με τύψεις και ενοχές, πολλές φορές ανούσιες και παράλογες.
Νιώθω πως ο πνευματικός θα έπρεπε να προσεγγίσει από τη θέση του, πολύ ευκολότερα μια μερίδα ανθρώπων απ' ότι ένας επαγγελματίας ψυχαναλυτής. Έχω στο μυαλό μου την περίπτωση της μητέρας μιας συναδέρφου, που είναι φανερό πως ο ψυχίατρος δεν την έχει βοηθήσει ιδιαίτερα. Ο καλός πνευματικός είναι σπάνιος όμως, όπως και ο καλός γιατρός. Πόσο μάλλον όταν μιλάμε για πάθη της ψυχής.
Όταν ήμουν νεότερη καθόμουν και έγραφα τα προβλήματά μου στο χαρτί. Mε βοηθούσε να βλέπω τις σκέψεις μου ανεπτυγμένες και οργανωμένες. Πολύ περισσότερο με βοηθούσε δε να τις διαβάζω φωναχτά. Έτσι, έλυνα τις περισσότερες ανησυχίες μου.
Βέβαια τότε τα προβλήματα δεν ήταν ιδιαίτερα σύνθετα...
Αργότερα συνειδητοποίησα πως χρειάζεται και βοηθάει η αλληλεπίδραση με τους άλλους.
Ειδικά όταν καταλαβαίνεις πως οι άνθρωποι λίγο-πολύ μοιράζονται τα ίδια προβλήματα και τις ίδιες ανησυχίες. Μόνο και μόνο που θα βγει από τα χείλη σου το πρόβλημα και θα εκφραστεί με λέξεις, φτάνει για να σε κάνει να σκεφτείς διαφορετικά. Η αυτοεξομολόγηση είναι λίγο σαν ...ας μου επιτραπεί η έκφραση: Αυνανισμός. Σε ικανοποιεί αλλά δε σου δίνει αυτό το αίσθημα πληρότητας που έχεις ανάγκη. Ο τρίτος είναι ευκολότερο να κρατήσει τις απαιτούμενες αποστάσεις και να δει με περισσότερη ψυχραιμία το όποιο θέμα. Είτε αυτός είναι κάποιος ειδικός, είτε γκουρού και πνευματικός, είτε φίλος.
Βέβαια δεν έχουν πάντα όλοι τις αγνότερες προθέσεις, αλλά είναι κι αυτό ένα κομμάτι του δρόμου:
Να μάθεις να επιλέγεις τους δασκάλους και τους "εξομολογητές" σου.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 16 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.